Karagdagang kaalaman sa 13th month pay

ni Bong Revilla @Anak ng Teteng | Nov. 27, 2024

Halos lahat ay nakatuon na ang atensyon sa papalapit na araw ng Pasko at kasabay nito ay ang mga kabi-kabilang Christmas party at ang bigayan ng mga bonus. Ngunit marami pa rin ang kulang ang kaalaman pagdating sa tinatanggap na bonus — at dapat na maunawaan na hindi bonus ang 13th month pay.

Kilala ang Pilipinas na bansang may pinakamahabang selebrasyon ng Kapaskuhan dahil sa pagpasok pa lamang ng ‘ber months’ ay nagsisimula na ang marami na magkabit ng mga Christmas decoration at naghahanda ng mga ipangreregalo kahit paunti-unti.

Kasunod nito ay sisigla na ang mga pamilihan at napakarami na namang mga paninda na lahat ay may kaugnayan sa Pasko kaya ang mga kababayan natin, lalo na ang mga may hanapbuhay ay magsisimula namang planuhin kung paano pagkakasyahin ang inaasahang 13th month pay.

Ang 13th month pay ay karaniwang ibinibigay ng mga pinapasukang kumpanya sa bawat manggagawa tuwing Nobyembre 30 bilang karagdagang panggastos para sa isasagawang holiday shopping na bukod sa regular na buwanang suweldo.

Hindi bonus ang 13th month pay dahil sa bisa ng Presidential Decree No. 851, lahat ng employer na mula sa pribadong sektor ay obligadong magbigay ng 13th month pay sa employees kumita man o hindi ang kumpanya, hindi tulad ng bonus na ibinibigay depende sa employer kung maganda ang takbo ng kumpanya.

Ayon sa website ng Department of Labor and Employment (DOLE) lahat ng rank-and-file employees ng kahit isang buwan lamang ay may karapatan na makatanggap ng 13th month pay kahit anong uri pa ng trabaho at kung gaano kalaki ang suweldo. Hindi kailangang maging permanent employee o makabuo ng isang taong pagtatrabaho.

Hindi kabilang sa panuntunan ang mga empleyado ng pamahalaan dahil hindi sila nito sakop ngunit nakatatanggap sila ng year-end bonus, cash gifts at posibleng may karagdagan pa ngunit hindi naman ‘yan ang pinag-uusapan. 

Kung ang isang employer ay nagbibigay na ng higit pa sa 13 buwan sa loob ng isang taon, ang naturang kumpanya ay maaari nang hindi magbigay ng 13th month pay at ito ay applicable lamang sa mga tanggapang nagbibigay ng garantisadong bonuses tuwing quarter o semester na kung susumahin sa kabuuan ay mas higit pa sa inaasahang 13th month pay.

Nakalulungkot ding sabihin na hindi rin makatatanggap ng 13th month pay ang mga project-based na employees lalo na ‘yung mga kumikita na nakabase sa komisyon.

May mga employer na buwan pa lamang ng Hunyo ay ibinibigay na ang kalahati ng 13th month pay at ang kalahati ay sa buwan ng Disyembre na pinapayagan naman sa batas basta’t tiyakin lamang na bago sumapit ang Disyembre 25 ay nakumpleto na ang kabuuan ng 13th month pay.

Hindi rin puwedeng makiusap o humingi ng amnestiya ang isang kumpanya na mahina o nakararanas ng pagkalugi na huwag munang magbigay ng 13th month pay at sa halip ay pinapayuhan silang mangutang para hindi lamang maantala ang 13th month pay ng mga manggagawa.

Nag-aalok naman ang pamahalaan ng loans for workers 13th month pay lalo na sa mga maliliit na negosyante o kaya ay ‘yung mga kumpanyang labis na naapektuhan ang negosyo dahil sa kasagsagan ng pandemya kaya walang katuwiran ang mga employer na hindi maibigay ang 13th month pay. 

Ngayon, sakaling may mga employer na hindi talaga nagbigay ng 13th month pay sa mga empleyado — maaari silang isumbong sa online sa DOLE Establishment Report System sa report.dole.gov.ph. bago pa matapos ang Enero 15 ng kasunod na taon upang mabigyang aksyon.

Halimbawa namang nawala sa trabaho ang isang empleyado dahil sa kung anong dahilan o kaya ay nag-resign o nagretiro ay maaari pa ring makakuha ng 13th month pay benefit ngunit kailangan lamang kuwentahin kung gaano ang haba pa ng ipinanatili sa kumpanya na may kaakibat na halaga.

Marahil ay maraming kababayan natin ang naliwanagan sa ilan nilang katanungan tungkol sa 13th month pay at malinaw din na marami sa ating mga kababayan ang ngayon pa lamang ay inaasahan na mapasakamay nila ang biyayang ito.

Pero alam n’yo ba na may panawagan ang Simbahang Katoliko na hindi tama ang ‘ber months’ o ang mahabang pagdiriwang ng Kapaskuhan at hindi umano dapat gawing commercial celebration ang araw ng Pasko.

Ang nagbigay ng paalala hinggil dito ay ang Catholic Bishops’ Conference of the Philippines na tila nababahala sa maagang pagsisimula ng pagdiriwang ng Kapaskuhan sa tuwing sumasapit ang buwan ng Setyembre.

Pinaninindigan ng simbahan na hindi kailanman hinihikayat o sinusuportahan ng simbahan ang maagang pagsisimula ng Pasko sa bansa dahil taliwas umano ito sa Liturgical calendar ng Simbahang Katoliko.

Wala umanong kinalaman ang simbahan kung paano nagsimula ang ‘ber months’ celebration sa bansa o ang pagpasok ng September, October, November at December – halos apat na buwan bago mag-Pasko dahil isa umano itong malaking pagkakamali kung iuugnay ang simbahan at mariin nila itong tinututulan.

Kaya huwag magpadala sa bugso ng kalakaran na likha ng mga negosyante at ilaan ang ating 13th month pay at bonus sa mas kapaki-pakinabang na gastusin dahil ang diwa ng Pasko ay nagsisimula sa Simbang Gabi at sama-sama ang buong pamilya na magsimba sa mismong araw ng kapanganakan ng Panginoon.

Huwag ubos-ubos biyaya para sa pagpasok ng Bagong Taon ay may nakatabi tayong ipon.

Anak Ng Teteng!

---

May katanungan ka ba, reklamo o nais ihingi ng tulong? Sumulat sa ANAK NG TETENG! ni BONG REVILLA sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa anak­ng­teteng.bulgar@ gmail.com

Salamat sa pagkilala bilang lingkod-bayan

ni Bong Revilla @Anak ng Teteng | Nov. 21, 2024

Hindi ko inaasahang sa paparating na Pasko ay makatanggap ako ng espesyal na regalo at ito ay mula sa iba’t ibang kapita-pitagang award giving bodies kaya napakalaking pasasalamat sa kanila dahil sa napansin nila ang ating pagsisikap bilang lingkod-bayan.

Ginawaran tayo ng mga parangal kabilang na rito ang prestihiyosong “Asia’s Distinguished Leader in Public Service” mula sa Asia’s Pinnacle Awards 2024 at ang “Gawad Pilipino Lingkod Bayan Award” mula sa Gawad Pilipino Awards.

Ang mga parangal na ito ay patunay ng ating patuloy na dedikasyon sa paglilingkod sa sambayanang Pilipino at ng ating makabuluhang ambag sa pamamahala at paggawa ng batas.

Ang Asia’s Pinnacle Awards ay isang nangungunang kinatawan na nagbibigay-pugay sa kahusayan sa iba’t ibang larangan, kabilang ang pampublikong serbisyo, negosyo, at industriya ng aliwan. 

Nalaman na lang natin na naging bukod-tangi tayo sa mga nominado dahil sa umano’y makabago nating istilo ng pamumuno, malikhaing paggawa ng polisiya, at matatag na pagkalinga sa kapakanan ng ating mga nasasakupan.

Bukod pa riyan ay napabilang tayo sa Top 10 Outstanding Senators ng Gawad Pilipino Awards. Ang parangal na ito ay tumutukoy sa ating mga nagawa bilang isang mambabatas, kabilang ang pagiging pangunahing may-akda ng mga batas tulad ng

“Kabalikat sa Pagtuturo (KaP) Act” (RA 11997), “No Permit, No Exam Prohibition Act” (RA 11984), “Free College Entrance Examination Act” (RA 12006), Pagpapalawak ng Saklaw ng Centenarians Act (RA 11982), at “Permanent Validity of the Certificates of Live Birth, Death, and Marriage Act” (RA 11909), bukod pa sa iba.

Kaya nagpapasalamat tayo sa mga parangal na iginawad sa atin bilang isang lingkod-bayan. Ang mga pagkilalang ito ay hindi lamang para sa akin kundi para sa bawat Pilipino na nangangarap ng mas magandang kinabukasan. Ang makapaglingkod sa bayan ay isang pribilehiyo kaya inaalay ko ang lahat ng ito para sa mga kababayan kong patuloy na nagsisilbing inspirasyon sa akin para magsikap lalo sa trabaho natin.

Ang mga parangal na ating natanggap bilang senador ay lalong nagtulak sa atin upang mas pagbutihin pa ang ating adbokasiya para sa edukasyon, serbisyong pangkalusugan, katarungang panlipunan, at pagpuksa sa kahirapan. Bitbit natin ang ating slogan na “Aksyon sa Tunay na Buhay,” kaya patuloy tayo sa pagsusulong ng mga inisyatibo na tumutugon sa tunay at agarang pangangailangan ng sambayanang Pilipino.

Ang mga pagkilalang ito ay nakakataba ng puso dahil nabigyan tayo ng mga ganitong karangalan lalo na sa panahong hindi natin inaasahan at sa tingin ko ay ito na ang pinakamagandang regalo na matatanggap ko ngayong Kapaskuhan.

Minsan pa’y napatunayang ang paggawa ng mabuti ay hindi magbubunga ng masama kaya makaaasa kayo na mas lalo pa nating pag-iibayuhin ang ating pagsisikap na makapagbahagi ng mga kapaki-pakinabang na batas para sa kapakanan ng ating mga kababayan.

Sa isang banda ay mabuting may mga kinatawan ang mga nagbibigay ng pagkilalang tulad nito upang malaman naman ng taumbayan kung sinu-sino ang mga karapat-dapat at tunay na nagtatrabaho — at ang mga karangalang ito ay patunay na hindi tayo basta nagbutas lang ng upuan at nagpapogi sa Senado. Talagang nagsikap tayo at ngayon ay inaani natin ang bunga ng ating pinaghirapan para itaguyod ang kapakanan ng mamamayan.

Kaya maraming-maraming salamat talaga sa mga award-giving bodies na ito dahil hindi na tayo kailangang magpaliwanag pa na nagtatrabaho talaga tayo dahil sa binigyan tayo ng pagkilala at  patunay na hindi sayang ang ipinagkaloob sa ating boto ng ating mga kababayan.

Ngayon ay nasa panibagong pagsubok na naman tayo dulot ng magkasunod na Bagyong Ofel at Pepito at tiyak na mag-iikot na naman tayo para mamahagi ng tulong, at maraming lugar ang napuntahan na natin. Pero tandaan sana, na hindi natin ito ginagawa para sa award kundi para sa kapakanan ng ating mga kababayang nasalanta ng kalamidad.

Kaya siguro tayo nagawaran ng pagkilala dahil sa matagal na nating ginagawa ang pagdalo sa iba’t ibang lugar na biktima ng kalamidad. At may pagkilala man o wala ay patuloy pa rin nating dadamayan ang mga kababayan nating biktima ng kalamidad.

Nakakawala talaga ng pagod ang iginawad na pagkilala sa atin — kaya sa inyong lahat, maraming-maraming salamat uli!

Anak ng Teteng!

---

May katanungan ka ba, reklamo o nais ihingi ng tulong? Sumulat sa ANAK NG TETENG! ni BONG REVILLA sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa anak­ng­teteng.bulgar@ gmail.com

Mas paghandaan ang 7 pang bagyo kesa Pasko

ni Bong Revilla @Anak ng Teteng | Nov. 18, 2024

Hindi naman masamang maghanda para sa darating na Kapaskuhan ngunit huwag sana nating isasantabi ang paghahanda para sa bagyo dahil apat hanggang pitong bagyo pa ang inaasahan nating papasok sa bansa bago matapos ang taong 2024.

Noong isang linggo lamang ay nanawagan tayo na maghanda para sa pagpasok ng Bagyong Pepito ngunit ngayon ay may dobleng paalala pa ang ating ipinakikiusap dahil baka hindi na natin kayanin ang mga paparating na bagyo na ayon sa PAGASA ay may bitbit ding malalakas na pag-ulan.

Bilang chairman ng Committee on Public Works ay mariin din nating kinakalampag ang Department of Public Works and Highways (DPWH) at mga Local Government Units (LGUs) sa buong bansa na tiyaking handa ang kani-kanilang nasasakupan upang maiwasan na natin ang mga hirap na ating dinanas nitong mga nagdaang bagyo.

Heto at marami na naman ngang sinalanta ng Bagyong Pepito kaya mas dapat talaga tayong matuto sa mga karanasang dulot nito para hindi tayo mapahamak.

Mismong PAGASA na ang nag-anunsyo na hanggang pitong bagyo pa ang inaasahan nating papasok sa bansa bago matapos ang taon at sa ayaw man natin o sa gusto ay tiyak na malaki ang epekto nito sa pagsalubong natin sa araw ng Pasko at Bagong Taon.

Oo nga at kailangang masiguro ng DPWH at ng mga tatamaang LGUs ngayon pa lang -- na malinis at maluwag ang mga daluyan ng tubig at ma-clear lahat ng mga maaaring maging debris, pero huwag tayong puro asa sa gobyerno, dapat sa mga personal nating kapasidad ay maghanda rin tayo para matiyak na walang maging problema.

Hindi baleng binabayo tayo ng bagyo sa panahon ng Kapaskuhan basta’t ligtas lang ang bawat isa at wala tayong nawawalang kaanak o pinaglalamayan.

‘Yung mga nakatira sa mga delikadong lugar ay makipag-ugnayan na sa lokal na pamahalaan at huwag matigas ang ulo kapag pinapalikas para walang madisgrasya.

Ngayon pa lamang dapat ay palaging naka-ready ang mga kagamitan partikular na ang mga damit at gamot upang isang bitbit na lamang sakaling rumagasa ang pagtaas ng tubig baha.

Marami kasing napapahamak dahil sa may nakalimutan na mahalagang bagay sa bahay at kapag binalikan ay doon nangyayari ang trahedya.

Alam naman na natin ang mga lugar na palaging binabaha -- maliban na lamang sa mga binaha sa unang pagkakataon, kaya sana alam na natin ang mga dapat nating gawin kung ayaw naman nating lumipat ng bahay.

Tulad sa lalawigan ng Bulacan na sanay na ang mga tao sa baha, marami sa kanila ang may sariling bangka at salbabida dahil alam nilang kailangan sa tuwing umuulan.

‘Yung mga lugar na may pag-asa pa namang hindi binabaha ay inaasikaso na ngayon ng DPWH pero ang mga lugar na ilang dekada na ay talagang may pagbaha, dapat na mas doble ang paghahandang ginagawa.

Baka kasi nakatuon lahat ng panahon ng mga kababayan natin sa papalapit na Pasko at ang konsentrasyon ay nasa pagbili ng mga damit at regalo para sa Christmas party, tapos nakaligtaan na may paparating palang bagyo at iba pa.

Basta’t maging alerto lang, huwag tayong papatay-patay para sa susunod na pag-ikot natin ay hindi ayuda ang ating ipamimigay kundi regalo na para sa Pasko.

Siyempre napakasaya kung kumpleto tayo sa pamilya na sasalubong sa Pasko at Bagong Taon kahit wala tayong maraming handa basta’t magkakasama lang ay ayos na.

Kaya para maging maligaya ang Pasko at Bagong Taon ay maghanda tayo para sa kaligtasan natin laban sa pitong bagyo pa bago matapos ang taong 2024.

Anak Ng Teteng!

---

May katanungan ka ba, reklamo o nais ihingi ng tulong? Sumulat sa ANAK NG TETENG! ni BONG REVILLA sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa anak­ng­teteng.bulgar@ gmail.com