Kaso sa kapitbahay na sinira ang gulong ng sasakyan

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 22, 2023

Dear Chief Acosta,

Mayroon akong kapitbahay na aking nakaalitan sapagkat pinaghihinalaan niya akong may gusto sa kanyang asawa. Bawat maliit na bagay ay palagi niyang ginagawan ng malaking issue, at kanyang pinagkakalat sa aming barangay kung gaano niya ako kinamumuhian. Isang araw ay natagpuan kong flat ang gulong ng aking sasakyan. Ito ay hindi lamang na-flat kundi sinadyang butas-butasan sa iba’t ibang parte nito.

Upang malaman kung sino ang salarin sa pagkasira nito ay minabuti kong ipa-check sa barangay ang CCTV sa lugar namin. Hindi na ako nagulat noong nakita ko na ang aking kapitbahay ang may kagagawan ng pagkasira ng aking gulong. Ano ang maaari kong ikaso sa kanyang ginawa? - Fred

Dear Fred,

Para sa iyong kaalaman, mayroong batas na nakasasaklaw sa iyong katanungan. Ayon sa Article 327 ng ating Revised Penal Code:

“Art. 327. Who are liable for malicious mischief. — Any person who shall deliberately cause the property of another any damage not falling within the terms of the next preceding chapter shall be guilty of malicious mischief.”

Sang-ayon sa nabanggit, may karampatang kasong kriminal na Malicious Mischief ang intensyonal na pagsira ng mga personal na gamit na pagmamay-ari ng iba. Ayon din sa napagdesisyunang kaso ng Korte Suprema sa Taguinod v. People (G.R. No. 185833, 12 October 2011, Ponente: Retired Honorable Chief Justice Diosdado M. Peralta), ang mga elemento para magkaroon ng kasong Malicious Mischief ay ang mga sumusunod:

“(1) That the offender deliberately caused damage to the property of another; (2) That such act does not constitute arson or other crimes involving destruction; (3) That the act of damaging another's property be committed merely for the sake of damaging it.”

Kaya naman sa iyong sitwasyon, ang intensyonal na pagsira ng iyong kapitbahay sa iyong gulong para lamang sirain ito dahil sa inyong hindi magandang samahan ay maaaring magresulta sa kasong Malicious Mischief. Sa madaling salita, ang pagsira ng gamit na pagmamay-ari ng iba ay maaaring maging sanhi ng pagkakakulong.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagbibigay ng separation pay bilang company practice

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 21, 2023

Dear Chief Acosta,

Ako ay empleyado ng isang hotel sa Maynila. Ako ay napilitang mag-relocate sa Batangas noong ako ay ikinasal kaya naman minabuti ko nang mag-resign sa aking trabaho. Katulad ng aking mga kasamahan na nauna nang umalis sa akin, sila ay nabigyan ng aking employer ng P20,000.00 bilang separation pay. Ngunit, noong ako na ang umalis, wala akong natanggap na P20,000.00. Ang dahilan ng aking employer ay management prerogative diumano ang pagbibigay nila ng separation pay sa mga empleyadong umaalis at hindi sila maaaring pilitin na ibigay ito. Tama ba itong sinabi nila sa akin? - Mara

Dear Mara,

Para sa iyong kaalaman, ang probisyon ng batas na nakasasaklaw sa iyong katanungan ay ang Article 100 ng Labor Code of the Philippines, kung saan nakasaad na:

“Art. 100. Prohibition against elimination or diminution of benefits. Nothing in this Book shall be construed to eliminate or in any way diminish supplements, or other employee benefits being enjoyed at the time of promulgation of this Code.”

Sang-ayon sa nabanggit, ang isang kumpanya o employer ay hindi maaaring bawasan ang mga benepisyong ibinibigay sa kanilang mga empleyado. Subalit, ang patakarang ito ay magagamit lamang kung ang benepisyong ibinibigay ay nagbunga mula sa express policy, written contract, o company practice.

Ibig sabihin, hindi tama ang sinabi sa iyo ng iyong employer. Ikaw, bilang kanilang empleyado, ay dapat bigyan ng P20,000.00 bilang iyong separation pay nang ikaw ay mag-resign sa trabaho. Kailangan mo lamang mapatunayan na ang pagbibigay ng nasabing separation pay ay naging company practice na sa inyong kumpanya.

Sa kasong Vergara, Jr. v. Coca-Cola Bottlers Philippines, Inc. (G.R. No. 176985, April 1, 2013, Ponente: Retired Honorable Chief Justice Diosdado M. Peralta), ay binigyang-kahulugan ng Korte Suprema kung ano nga ba ang maikokonsiderang company practice:

“To be considered as a regular company practice, the employee must prove by substantial evidence that the giving of the benefit is done over a long period of time, and that it has been made consistently and deliberately. Jurisprudence has not laid down any hard-and-fast rule as to the length of time that company practice should have been exercised in order to constitute voluntary employer practice. The common denominator in previously decided cases appears to be the regularity and deliberateness of the grant of benefits over a significant period of time. It requires an indubitable showing that the employer agreed to continue giving the benefit knowing fully well that the employees are not covered by any provision of the law or agreement requiring payment thereof. In sum, the benefit must be characterized by regularity, voluntary and deliberate intent of the employer to grant the benefit over a considerable period of time.”

Tulad ng iyong nabanggit, ang mga dating empleyado na nauna sa iyong umalis ay nakatanggap ng separation pay. Kung sa gayon, at iyong mapatutunayan na ang pagbibigay ng separation pay ay regular o paulit-ulit, boluntaryo, at may intensyong ipagkaloob sa nakaraang mga pagkakataon sa inyong kumpanya, masasabing ikaw ay nararapat din na makatanggap nito.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Karapatan at proteksyon ng mga mamimili

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 20, 2023

Sa ating kasalukuyang panahon, napakamahal na ng mga bilihin at kaunti na lang ang mabibili ng P1,000.00 kung ikukumpara ito sa mga nakalipas na panahon. Kaya naman dapat nating malaman kung ano ang ating mga karapatan bilang mga mamimili at consumer.

Isa sa mga polisiya ng ating gobyerno ay ang mabigyan ng proteksyon ang ating mga mamimili. Kaugnay po nito ay isinulong at isinabatas ang Republic Act No. (R.A.) 7394 o mas kilala sa titulong “The Philippine Consumer Act of the Philippines.”

Layunin ng R.A. 7394 na mabigyan ng gabay ang mga mangangalakal at ang mga mamimili upang maisakatuparan ang mga sumusunod na adhikain:

a. Mabigyan ng proteksyon ang mga mamimili laban sa panganib ng sakit;

b. Isulong ang kaligtasan ng bawat mamimili sa mga produktong makapagdudulot ng banta sa kalusugan at kaligtasan ng bawat isa;

c. Mabigyan ng impormasyon at edukasyon ang mga mamimili para maipaglaban nila ang kanilang mga karapatan;

d. Bigyan ang mga mamimili ng kinatawan sa pagsasagawa ng mga polisiya patungkol sa kapakanan ng mga mamimili.

Ang mamimili ay isang tao na bumili, bumibili, bibili o tatanggap ng mga produkto para sa kanyang pang-araw-araw na pangangailangan. Ang mga produktong ito ay mga pangunahing pangangailangang personal, pampamilya, o pambahay. Halimbawa ng mga ito ay pagkain, gamot, o cosmetics.

Karapatan ng bawat mamimili na ang produktong kanyang binibili ay may tamang specifications at presyo para malaman niya kung bibilhin niya ito o hindi. Ang presyo na nakalagay sa produkto ay siyang dapat na halaga nito. Bukod sa karapatang malaman ang tamang presyo at kalidad ng isang produkto, kailangan din na maprotektahan ang mga mamimili laban sa mga pandaraya ukol sa totoong kalidad nito.

Karaniwan sa mga pangangailangan ng bawat pamilya ay ang gamot at pagkain. Kapag mayroong problema sa mga produktong ito ay maaaring lumapit ang mga mamimili sa Bureau of Food and Drugs (BFAD), Department of Health (DOH) o kaya sa Department of Trade and Industry (DTI) para maiparating ang reklamo.

Kapag ang isang mamimili ay bumili ng isang produkto maliban sa pagkain, gamot, o cosmetics nang dahil sa maling anunsyo sa mga radyo, telebisyon o print media, o dahil sa maling garantiya, siya ay may karapatang ibalik ang produkto at hinging mapalitan ito ng parehong produkto na umaayon sa specifications nito at alinsunod sa mga sukatan na isinasaad ng batas. Kung wala namang produktong kagaya nito ay maaari ring hilingin ng mamimili mula sa nagbenta ng produkto na ibalik nito ang kanyang ibinayad.

Sa mga depektibong produkto, maaaring maitama ang mga ito sa loob ng 30 araw. Ang 30 araw na ito ay maaaring babaan o dagdagan subalit hindi ito dapat mas mababa sa 7 araw o mas matagal sa 180 araw. Kapag ang nasabing depekto ay hindi na maitama, maaaring humingi ang mamimili ng parehong produkto na walang depekto. Maaari ring bawiin na lamang niya ang kanyang naibayad o humingi ng kaukulang bawas sa presyong naibayad na. (Article 100, R.A. 7394).

Para sa mga produktong may warranties, kinakailangan lamang iprisinta ng isang mamimili sa taong pinagbilhan niya ang warranty card o ang orihinal na resibo, kasama ang produktong ibabalik o ipagagawa. Sa mga pagkakataon naman na mayroon talagang express warranty sa kalidad ng isang produkto, ang mamimili ay may 2 remedyong maaaring gawin. Ito ay kung ipaaayos niya ang produkto o ibabalik na lamang ang kanyang ibinayad.

Anumang paglabag sa mga probisyon na nakasaad sa R.A. 7394 ay maaaring maging dahilan upang ang isang mamamili, sa loob ng 2 taon, ay magsampa ng reklamo para humingi ng danyos. Ang kawalan ng kaalaman ng isang supplier (tagatustos) sa mga kakulangan sa kalidad ng mga produkto na ibinebenta nito ay hindi niya magagamit bilang depensa para siya mawalan ng responsibilidad na bayaran ng danyos ang mga mamimili sa anumang kapinsalaang natamo ng mga ito (Article 104, Id).

Para sa mga manufacturers (tagagawa) at processors ng pagkain, inumin at ng ibang katulad nito, kahit sa kawalan ng kontrata sa kanilang pagitan, ay maaaring managot para sa anumang panganib na mararanasan ng mamimili, dahilan sa pagbili at paggamit ng kanilang produkto. Ito ay alinsunod sa probisyon ng Artikulo 2187 ng Civil Code kung saan nakasaad na:

“Art. 2187. Manufacturers and processors of foodstuffs, drinks, toilet articles and similar goods shall be liable for death or injuries caused by any noxious or harmful substances used, although no contractual relation exists between them and the consumers.”