Bukod sa walang bisa, bawal magpakasal ang menor-de-edad

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney Marso 22, 2024

Dear Chief Acosta,

Nabuntis ang anak ko ng kanyang nobyo. Gusto nilang magpakasal pero pareho silang menor-de-edad. Kung magpapakasal sila kaagad, may bisa ba ito o wala? – Kim

Dear Kim,

Ang sagot sa iyong katanungan ay matatagpuan sa Artikulo 2, 4, at 5 ng “The Family Code of the Philippines”, kung saan nakasaad ang mga sumusunod:

“Art. 2. No marriage shall be valid, unless these essential requisites are present:

(1) Legal capacity of the contracting parties who must be a male and a female; and

(2) Consent freely given in the presence of the solemnizing officer. 

Art. 4. The absence of any of the essential or formal requisites shall render the marriage void ab initio, except as stated in Article 35 (2).

A defect in any of the essential requisites shall render the marriage voidable as provided in Article 45.

An irregularity in the formal requisites shall not affect the validity of the marriage but the party or parties responsible for the irregularity shall be civilly, criminally and administratively liable.”

Art. 5. Any male or female of the age of eighteen years or upwards not under any of the impediments mentioned in Articles 37 and 38, may contract marriage.” 

Batay sa mga nabanggit, ang legal na kapasidad ng mga magpapakasal ay isa sa mga essential requisites ng kasal. Kaugnay nito, ang edad ng mga magpapakasal ay dapat 18 taong gulang at pataas. Ang kawalan nito ay magpapawalang-bisa sa kasal.

Samakatuwid, kung magpapakasal agad ang iyong anak at kanyang nobyo ay magiging walang bisa ito dahil pareho pa silang menor-de-edad.  

Bukod sa kawalan ng bisa ng nasabing kasal, maaari ring mapanagot sa Republic Act (R.A.) No. 11596 o “An Act Prohibiting the Practice of Child Marriage and Imposing Penalties for Violation Thereof”, ang mga taong mag-aayos at magsasagawa ng kasal kaya naman mariin naming ipinapayo na huwag ituloy ang pinaplanong kasal ng iyong menor-de-edad na anak.   

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Dalawang asawa, benepisyo sa SSS sino ang makakakuha?

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney Marso 21, 2024

Dear Chief Acosta,

Ikinasal ako noong taong 1990, subalit ako ay iniwan ng aking asawa at siya ay nangibang-bansa. Makalipas ang halos 10 taon ay nagpakasal akong muli, bagaman hindi pa napapawalang-bisa ang nauna kong kasal, at kami ng pangalawa kong asawa ay nagsasama pa rin hanggang ngayon. Sakali bang pumanaw ako ay makaka-claim ang ikalawang asawa ko ng benepisyo sa SSS bunsod ng pagiging miyembro ko rito sa napakahabang panahon? Paano naman kaya ang unang asawa ko, mayroon ba siyang karapatan na mag-claim sa SSS?

Ang balita ko kasi ay uuwi na ang unang asawa ko at dito na maninirahan muli sa Pilipinas. Sana ay malinawan ninyo ako. -- Daryl

Dear Daryl,

Nabanggit mo na ikaw ay pumasok sa dalawang kasunduan ng kasal. Ang ikalawa ay naganap kahit hindi pa napapawalang-bisa ang nauna mong kasal. Una sa lahat ay nais naming bigyang-diin na sa ilalim ng ating batas sibil, ang isang taong kasal na ay hindi maaaring magpakasal muli sa iba, kung hindi pa napapawalang-bisa ng hukuman ang nauna nitong kasal at buhay pa ang kanyang unang asawa. Ang pagpapakasal muli ay kinokonsidera bilang bigamous marriage. Alinsunod sa Artikulo 35 ng Family Code of the Philippines:

“Art. 35. The following marriages shall be void from the beginning:x x x

(4) Those bigamous or polygamous marriages not falling under Article 41; x x x”

Sa sitwasyon na inilapit mo, masasabing walang bisa ang iyong ikalawang kasal sapagkat nagpakasal kang muli kahit na ikaw ay kasal pa sa iyong unang asawa.

Sapagkat walang-bisa ang iyong ikalawang kasal, nawalan kayo ng iyong pangalawang napangasawa ng karapatan sa maraming aspeto ng inyong relasyon at pagsasama, kabilang na rito ang pagke-claim sa Social Security System o SSS ng benepisyo na nakaangkla sa pagiging legal na mag-asawa tulad ng death benefits. Nakasaad sa Section 13 ng Republic Act (R.A.) No. 11199, o higit na kilala bilang “Social Security Act of 2018”, kung kanino lamang maaaring ipagkaloob ang nasabing benepisyo:

“SEC. 13. Death Benefits. – Upon the death of a member who has paid at least thirty-six (36) monthly contributions prior to the semester of death, his primary beneficiaries shall be entitled to the monthly pension: Provided, That if he has no primary beneficiaries, his secondary beneficiaries shall be entitled to a lump sum benefit equivalent to thirty-six (36) times the monthly pension.  If he has not paid the required thirty-six (36) monthly contributions, his primary or secondary beneficiaries shall be entitled to a lump sum benefit equivalent to the monthly pension times the number of monthly contributions paid to the SSS or twelve (12) times the monthly pension, whichever is higher.”

Ang primary beneficiaries ay limitado lamang ng nabanggit na probisyon ng batas sa legal na asawa, lehitimo at kinilalang hindi lehitimong anak, pati na rin ang anak na legitimated at legally adopted. Itinakda sa Section 8 ng R.A. No. 11199 ang mga sumusunod:

“SEC. 8. Terms Defined. – For purposes of this Act, the following terms shall, unless the context indicates otherwise, have the following meanings:

x x x

(e) Dependents – The dependents shall be the following:

(1) The legal spouse entitled by law to receive support from the member;

(2) The legitimate, legitimated or legally adopted, and illegitimate child who is unmarried, not gainfully employed, and has not reached twenty-one (21) years of age, or if over twenty-one (21) years of age, he is congenitally or while still a minor has been permanently incapacitated and incapable of self-support, physically or mentally; and

(3) The parent who is receiving regular support from the member

x x x

(k) Beneficiaries – The dependent spouse until he or she remarries, the dependent legitimate, legitimated or legally adopted, and illegitimate children, who shall be the primary beneficiaries of the member: Provided, That the dependent illegitimate children shall be entitled to fifty percent (50%) of the share of the legitimate, legitimated or legally adopted children: Provided, further, That in the absence of the dependent legitimate, legitimated or legally adopted children of the member, his/her dependent illegitimate children shall be entitled to one hundred percent (100%) of the benefits. In their absence, the dependent parents who shall be the secondary beneficiaries of the member. In the absence of all the foregoing, any other person designated by the member as his/her secondary beneficiary.” 

Batay din sa nabanggit na probisyon ng batas, hindi maaaring mag-claim ang iyong unang asawa. Bagaman siya ang legal mong asawa, hindi siya maituturing bilang dependent spouse sa kadahilanang nabanggit mo na kayo ay matagal nang hiwalay.

Kung mayroong kang maiiwan na kuwalipikadong benepisyaryo ay maaaring sa kanila mapunta ang kaukulang benepisyo, alinsunod sa batas at mga alituntuning ipinapatupad ng SSS.

Para sa higit na detalyadong pagpapayo, mas mainam na personal kang magsadya sa SSS branch na pinakamalapit sa iyo at ipresenta ang lahat ng mga dokumento na mayroong kaugnayan sa nabanggit mong suliranin upang ikaw ay angkop na magabayan. Maaari ka ring magsadya sa pinakamalapit na opisina ng PAO upang mas mapayuhan ka namin nang lubos kaugnay ng iyong suliranin.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagtatama ng mali sa kasarian sa birth certificate

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney Marso 20, 2024

Dear Chief Acosta,

Kamakailan ko lamang nalaman na mali ang kasariang nakasaad sa aking birth certificate.  Ako ay babae ngunit “male” ang nailagay sa aking birth certificate. Ang sabi ng lola ko, marahil ay nagkamali diumano sa ospital kung saan ako ipinanganak.

Dahil sa spelling ng pangalan ko, maaaring napagkamalan diumano ng nagtatala na lalaki ako. Hindi na rin diumano napuna ng lola ko ang naturang mali dahil sa kasamaang-palad ay pumanaw ang nanay ko noong ako ay ipinanganak, kaya litong-lito diumano siya noong mga panahon na iyon.

Sa ngayon ay nag-aasikaso ako ng mga papeles ko sa pangingibang-bansa at napakalaking abala kahit na isang impormasyon lamang ang mali sa aking birth certificate. Kung sakaling ipapatama ko ang kasarian ko sa aking birth certificate, saan ba ito ihahain? Maaari bang ang lola ko na lang ang maglakad? May trabaho kasi ako at hangga’t maaari ay ayaw ko sanang lumiban. Sana ay malinawan ninyo ako. – Casey

Dear Casey,

Alinsunod sa Republic Act (R.A.) No. 10172, na inamyendahan ang probisyon ng R.A. No. 9048, maaari nang maipatama sa ating civil register ang clerical o typographical errors sa birth certificate, at iba pang katulad na tala. Kabilang na rito ang maling pagkakatala ng kasarian. Nakasaad sa Section 1 ng nabanggit na batas:

“SECTION 1. Section 1 of Republic Act No. 9048, hereinafter referred to as the Act, is hereby amended to read as follows:

SECTION 1. Authority to Correct Clerical or Typographical Error and Change of First Name or Nickname. – No entry in a civil register shall be changed or corrected without a judicial order, except for clerical or typographical errors and change of first name or nickname, the day and month in the date of birth or sex of a person where it is patently clear that there was a clerical or typographical error or mistake in the entry, which can be corrected or changed by the concerned city or municipal civil registrar or consul general in accordance with the provisions of this Act and its implementing rules and regulations.”

Nakasaad naman sa Administrative Order No. 1, Series of 2012 ng Office of the Civil Registrar General, o mas kilala bilang Rules and Regulations Governing the Implementation of Republic Act No. 10172 ang mga sumusunod:

“Rule 3. Who may file the petition.

3.1. For correction of entry on the day and/or month in the date of birth:

Any person of legal age, having direct and personal interest in the correction of a clerical or typographical error in the day and/or month in the date of birth of a person in the civil register for birth, may file the petition.

A person is considered to have direct and personal interest when he is the owner of the record, or the owner's spouse, children, parents, brothers, sisters, grandparents, guardian, or any other person duly authorized by law or by the owner of the document sought to be corrected; x x x

3.2. For correction of a clerical or typographical error in sex:

The petitioner affected by such error shall personally file the petition with the civil registry office where the birth certificate is registered.

Rule 4.  Where to file the petition x x x

4.2. For correction of clerical and typographical error in the entry of sex:

The verified petition shall be filed, in person, with the C/MCR of the city or municipality or the Philippine Consulate, as the case may be, where the record containing the entry of sex in the birth certificate to be corrected is registered.”

Mababanaag sa nabanggit na alituntunin sa itaas na bagaman pinapayagan na maghain ng petisyon ang sinumang nasa hustong gulang na mayroong direkta at personal na interes sa pagtatama ng tala, maliban sa mismong may-ari ng naturang tala, limitado lamang ang kanilang kakayahan na gawin ito sapagkat maaari lamang na sila ang maghain ng petisyon kung ang mali sa tala ng kapanganakan ay tumutukoy sa araw o buwan ng kapanganakan. Kung ang mali sa tala na nais ipatama ay patungkol sa kasarian, kinakailangan na ang taong apektado sa nasabing mali ang maghahain ng petisyon.

Sa iyong sitwasyon, dahil ang pagkakamali sa iyong birth certificate ay tumutukoy sa iyong kasarian, pinakamainam na ikaw ang personal na maghain ng petisyon sapagkat walang duda, at tulad na rin ng nabanggit mo, na ikaw mismo ang apektado sa naturang pagkakamali. Kung ibang tao ang maghahain nito para sa iyo ay kinakailangan na makumbinsi ang local civil registrar o ang konsulada na ang nasabing nagpepetisyon ay apektado sa pagkakamali sa iyong tala. Kung hindi makumbinsi ay maaaring mabasura lamang ang petisyon at kaakibat nito ang pag-aaksaya ng filing fee, publication at iba pang gastos, at pagod na inilaan.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.