Maging handa sa pagharap sa panibagong taon

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | Jan. 3, 2025

Ilang beses na nating naranasang kumuha ng larawan o video gamit ang ating cellphone pero ayaw nitong tumuloy o tila mabagal ang paggana, dahil puno na pala ang iyong gadget at kulang na sa espasyo para sa maidadagdag pa sana. Kaya mainam na sa tuwina ay magpurga ng laman nito sa pamamagitan ng pag-delete o paglipat ng naipong mga kuha papunta sa kompyuter o kagamitang pang-imbak ng digital files gaya ng flash drive o natatanggal na hard disk. Kapag nagawa ito ay mapapansing bibilis ang andar ng paborito nating aparato at malalagyan iyon ng bagong mga imahen ng mga tauhan, bagay o lugar na nais nating masulyapan nang ilang ulit matapos makuhanan.

Sa pagsisimula nitong naipagkaloob sa atin na bagong taon, mainam ding burahin sa ating pamumuhay ang maraming bagay na maaaring nakapagpapabigat sa ating kamalayan at nakapagpapabagal ng ating pag-unlad at pagginhawa nang kahit paunti-unti. 

Sa isang banda, baka may mga kagamitan pa tayo sa bahay o sa pinapasukan na nakabalandra lamang at matagal nang walang silbi ngunit hindi pa naididispatya dala ng pagiging abala, dahil nakatamaran na o gawa ng taglay nitong matimbang na alaala ng nasirang kadugo, kasintahan o matalik na kaibigan. Kung mas makatutulong din lang naman ay pakawalan na ang mga bagay na hindi nagagalaw at napag-iipunan lang ng alikabok, gaya ng pag-alay ng mga ito sa ilang institusyong pangkawanggawa. Kaya magpaalam sa mga butas na medyas, mga aklat na hindi nabubuklat o tapos nang basahin, mga damit na ilang buwan o taon nang hindi isinusuot, o mga napaglumaang kasangkapan. 

Pagnilay-nilayan din ang pagwaksi sa kalagayan o kinalalagyang ang tanging dulot ay pagdurusa o paglason sa ating pagkatao. Nakakakaba man ang hindi pa makita o mawaring hinaharap ngunit malamang ay mainam pa rin iyon kung ang kapalit ay paglaya mula sa nakapipinsalang dalamhati o kalugmukan sa kasalukuyan. 

Iwaksi sa isipan at diwa ang anumang pagkahumaling sa nakaraan, lalo na sa mga napalampas at nakaalpas na mga pagkakataon o kaya’y mga nagawang pagkakamali na ang tanging naidudulot ay walang patid na pagsisisi. Imbes ay pulutin ang natutuhang mga aral at baunin ito sa pagpapatuloy sa pakikipagsapalaran sa mundo.

Ibasura rin ang mga kaugaliang nakasasayang lang ng ating lakas at oras, gaya ng pagpupuyat nang walang saysay o pagkagumon sa mobile games o walang humpay na panonood ng nagkalat na mga video. Paboran ang pagtalakay sa mga gawaing mas makapagpapausbong ng ating mga kakayahan at kabuhayan, gaya ng ehersisyong makapagpapatibay ng katawan at mga sanaysay o libangang makapagpapatalas ng utak.

Kumalas sa pag-aalinlangan sa nais maipatupad o maipamalas sa madla at pakawalan ito mula sa pagkakakubli sa ating kalooban. Malay mo, ito pala ang susi upang makamit ang mailap na tagumpay.

Lalong sanayin ang sarili na maging matibay pagdating sa damdamin at kumawala sa pagiging balot na balot ng poot o lungkot tuwing darating ang iba’t ibang uri ng pagsubok. Kahit walang karamay, maaaring malabanan ang galit o lumbay kung hihinto at pagmamasdan ang sarili at makikita ang sitwasyon nang may kaluwagan imbes na kasikipan ng pananaw. Idagdag natin dito ang pagbawas sa pagtingin sa malayo, lalo na kung ang resulta niyon ay ang makaligtaan ang nakatambad na nang malapitan sa iyong harapan. 

Palitan ng mas nakaaakit na pagpapakumbaba ang anumang nakakainis na yabang, ngunit piliin ding pairalin ang lakas ng loob sa mga pagkakataong hindi makatutulong ang pagkamahiyain. 

Itigil din ang sukdulang pag-aalala sa mga nakababagabag na bagay na maaaring mas masahol pa habang iniisip at malayo namang maging katotohanan. 

Sakto ang usaping ito ngayong simula ng bagong taon, na may dalang pagkakataong makapag-umpisang muli nang hindi pa puno ang sisidlan, ang kahon, ang silid, o ang salop ng ating katauhan. 

Kung maisasabuhay natin ang kahit ilan lamang o lahat ng kapaki-pakinanabang na mga payo at aral tulad ng mga nabanggit, hindi lamang gagaan ang ating pakiramdam at kamalayan. Magiging handa pa tayo sa pagharap sa darating na mga araw, linggo at buwan, gayundin sa pagtanggap ng mga karanasan, aral at biyayang nakapaloob dito para sa atin.

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Maging patok imbes na magpaputok

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | Dec. 27, 2024

Salamat sa Maykapal at paparating na ang isang Bagong Taon. Ito ay sasalubungin ng marami sa atin ng pagsindi ng iba’t ibang klase ng paputok kahit yaong mga bawal. Na mauuwi sa kasayangan ng naipong salapi, sa nakabibinging ingay lalo na sa mga barangay na dikit-dikit ang mga bahay, sa paglalason sa ating baga at kay Inang Kalikasan, dagdag-basura sa mga lansangan, at posibleng ang biglaang pagiging duguang pasyente sa emergency room ng mga ospital.

Matagal nang kasabihan na ang pagpapaputok ay pagtataboy sa masasamang espiritu, kamalasan, kalungkutan at kahirapan mula sa ating buhay. Ngunit ilang dekada na ang lumipas ay patuloy pa rin namang bahagi ng ating mga araw ang mga iyan. Sa bandang huli, nasa sa atin kung paano mahaharap at malalampasan ang anumang hamon ng buhay.

Kung kaya’t mainam na sa halip na magpaputok ng mga ipinagbabawal ay pagsikapang maging patok, sa kahit maliit na paraan, nang may tapat na paniniwala sa kabutihang idudulot nito para sa ating kapwa. 

Iwaksi ang pag-aalinlangan sa sariling abilidad na maisakatuparan ang dalisay na hangarin at adhikain sa gitna ng pagiging abala sa hanapbuhay.

Ibasura ang pagkamahiyain at ilabas ang kakayanang maging tagapayo, tagapagsalita o kasapi sa anumang adbokasiya o pinagkakaabalahan sa buhay. Maging mapagpakumbaba habang naglalahad ng impormasyong kapaki-pakinabang na ibahagi sa iba, habang iniisip ang kapakanan ng binabahaginan. 

Kalimutan ang pagpapabaya sa sarili at alagaan ang pangangatawan, isipan at damdamin. Sa gitna ng kasagaran ng kabaitan, buhos na pagmamalasakit o wagas na pagsinta ang ialay sa iba — na madalas ay hindi tayo nasusuklian — yakapin natin ng pagmamahal at pang-unawa ang ating mga sarili.

Kung matagal nang ipinagpapaliban ang pag-aayos ng samu’t saring kalat sa ating tahanan o sariling espasyo, simulan na ito, upang makatulong din sa pagpapaaliwalas ng ating isipan at maghawi ng ating alinlangan tungo sa pagsasaayos ng ating sariling pamumuhay na lagi nating ninanasang gawin ngunit nauuwi sa pagpapatumpik-tumpik.  

Kung higit pa ang ginagastos kaysa kinikita, isa-isang balikan ang mga pinaglalaanan ng salapi at pag-aralan kung paano makakatipid kahit kaunti. Pigilin ang sarili sa hindi kinakailangang paggastos. Humanap ng side hustle o dagdag na pagkikitaan na maaaring kalaunan ay siyang maghatid ng inaasam na malaking kita na magpapalaya sa pagiging trabahador o empleyadong limitado ang suweldo. 

Kung sinasakluban ng pagsisisi sa gitna ng naranasang pagkabigo — sa relasyon man o pangarap marating — ay tanggapin nang maluwag sa kalooban ang sinapit at huwag nang magtanim ng sama ng loob sa mga taong naging instrumento nito. Bumangon mula sa pagkakalugmok, gaano man kahirap. Walang ibang tutulong sa ating sarili kundi tayo rin lamang. Kumalma at itigil na ang paninisi sa ibang tao, habang inaako ang sariling mga pagkukulang, kahinaan at responsibilidad na daan sa pagtahak ng ninanasang pagbabago sa buhay. 

Gunitain ang mga naging pangunahin o makabuluhang naisakatuparan at nakamit nitong 2024 at pagbulay-bulayan ang mga bahagi sa buhay na kailangang bigyan ng pansin at ayusin. Pakalimiin kung paano natin dinala ang papatapos na taong ito at ang mga pagkakataon at hamon na kaakibat nito. Ginawa ba natin ang lahat ng ating makakaya? Naging patas ba tayo sa lahat? Ginamit ba natin ang bawat pagkakataong ibinigay sa atin para maghatid ng kabuluhan sa buhay ng ating kapwa? Binigyang puwang ba natin ang paglilingkod sa bawat sirkumstansyang iniharap sa atin? Ano nga ba ang naging prayoridad natin sa taong 2024?  Tayo ba ay nagsilbing pinakamainam na bersiyon ng ating sarili?

Anuman ang ating kasagutan sa mga nabanggit na katanungan, may sisilay na Bagong Taon na may dala-dalang panibagong pag-asa. Kaya’t asintaduhin natin ang pagbubuhos ng lakas at sigla sa pagharap sa pangarap na kinabukasan. Ang 2025 ay taon ng bawat nanalig at nagsusumikap — angkinin ang biyaya ng 2025.

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Saludo sa mga nagsisilbi sa taumbayan kahit sa panahon ng Kapaskuhan

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | Dec. 20, 2024

Binabaybay ang siyudad ng tsuper ng isang pribadong sasakyan na maaaring mai-book gamit ang isang kilalang ride-hailing app. Gabi at bisperas ng Pasko habang nag-aabang siya ng pasaherong mangangailangan ng kanyang serbisyo. Malamang na ang maisasakay ay nakipagsalu-salo sa bahay ng kamag-anak o kaibigan at maghahabol na makauwi sa sariling tahanan bago sumapit ang hatinggabi.

Ngunit posibleng ang kanyang maiaangkas ay magpapahatid hindi pauwi mula sa isang kasiyahan o patungo sa pagpapakasasa kundi papasok sa hanapbuhay upang patuloy na manilbihan sa kapwa. Sa mahinahong pagbibiyahe ng naturang tsuper sa mga oras na iyon ay matatanaw din niya ang iba pang nasa kalagitnaan ng pagkayod sa panahong ito, ’di gaya ng nakararami na nakatutok muna sa paglilibang at pagpipiging.

Dala ng wagas na dahilan ng panahong ito, mapapansin niya ang ilang tauhan ng mga lugar na dasalan, na bukas para sa mga nais magpasalamat nang taimtim sa pagdating ng Mesiyas. 

May magigisnan din siyang mga kaparis na tsuper pero ng taxi, pampublikong motor at kahit jeepney, na nagtitiyaga pa ring kumayod kahit limitado ang bilang ng mga pasahero.

Hindi siya magugulat ngunit tahimik na sasaludo sa mga nars, doktor at ilan pang kawani ng mga ospital, mga institusyong nungkang magbakasyon. Kasama nila ang may pasok na mga tagalinis, na walang humpay sa pagtitiyak na walang batik ang mga pader, sahig at kagamitan ng kanilang pinapasukan.

Sa pagdaan din ni manong tsuper sa ilang mga gusali ay makikita niya ang mga guwardiya o sekyu na nanunungkulan pa rin sa pagbabantay ng negosyo ng kanilang amo.

Mamamataan din niya ang mga pulis sa ilang presinto, na abala sa pagte-text o pag-i-scroll sa cellphone.

Nariyan din ang kanilang kapatid sa pagiging alisto: mga bumberong handa pa ring sumaklolo kung magkakaroon ng biglaang sakuna. 

Mapapansin din ng nabanggit na tsuper ang mga empleyado ng mga pamilihan at restoran na hindi sarado kailanman, kahit tuwing tulog na ang karamihan. 

Bukod sa mga iyon ay ang matiyagang mga tagapag-alaga sa mga tahanan o sa mga bahay ampunan para sa mga naulilang kabataan o inabandonang may-edad. Isama na rin ang mga kasambahay na marahil ay kinabukasan pa makakasama ang kanilang sariling kamag-anak at ang pansamantalang pinagsisilbihan ay hindi ang sariling pamilya. 

Resulta ng patuloy na globalisasyon ang isa pang grupo ng manggagawang makikita ni manong drayber: ang mga nagmamando ng mga opisinang ang pagpapatakbo ay 24 oras araw-araw, gaya ng mga call center o business process outsourcing (BPO) na mga kumpanya, na mga orasan at kultura ng ibang bansa ang sinusunod at hindi ang sa sariling bayan.

Kung magagawi sa may paliparan ay matatanaw din niya ang patuloy na naka-duty rito, lalo na upang manilbihan para sa dagsa ng magsisipag-uwi galing sa ibayong dagat, gaya ng mga OFW na sabik na makapiling ang mga mahal sa buhay na matagal nang sa kanilang napawalay.

At hindi man niya mamumukhaan ang mga ito pero masisilip din niya ang mga nakaantabay na mga tagapagbalita, taga-ulat man o taga-litrato, para sa pagkakataong may kailangang ibalita’t ibulgar kahit sa mga oras na ito na abala ang karamihan sa selebrasyon.

Silang lahat ay ilan lamang sa mga dakilang nagtatrabaho sa panahong ginugunita ang pagsilang ng Dakilang Manunubos. 

Maaari silang huminto ng kahit ilang sandali pagkagat ng alas-dose upang makapiling nang kahit virtual ang mga kadugo at mabati sila ng maalab na “Maligayang Pasko!” Ngunit pagkalipas lamang ng ilang sandali, sila’y manunumbalik agad sa pagkayod.

Magkakaramay sila sa paghahanapbuhay kung kailan nakabakasyon ang puso’t diwa ng nakararami, at nagpapasalamat pa rin sa sabay na pagkakataong kumita at makatulong sa kapwa habang ginagampanan ang kani-kanilang tungkulin. Ganito sila magdiwang ng Kapaskuhan, na ang mga gawain at galaw ay mistulang dalisay na pagbati ng

“Buenas noches” kahit ang mas masarap sana ay ang pakikipag-Noche Buena.

Sila ang patunay na ang pagbubunyi sa pagdating ni Hesus ay may maraming kaparaanan na ang pagkakahalintulad ay ang layuning makapagsilbi o makatulong sa iba, kahit sa hindi kakilala.

Kaya’t sa mga darating na araw hanggang sa paparating na Miyerkules, asintaduhin natin ang taos-pusong pagdiriwang ng Kapaskuhan — nasaan man tayo at anuman ang ating gagawin. Gawin ito na puno ng pasasalamat sa anumang mayroon tayo at iwaksi sa isip at damdamin ang kung anuman ang wala sa atin.

Maligayang Pasko sa inyo at sa inyong mga mahal sa buhay, mga giliw na mambabasa!

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.