Nagpapakalat ng fake news sa gitna ng bagyo, parusahan

by Info @Editorial | November 10, 2025

Sa tuwing may kalamidad, tila hindi rin nawawala ang isa pang uri ng delubyo: ang pagbaha ng fake news. 

Sa halip na makatulong, may mga indibidwal at grupo na sadyang nagpapakalat ng maling impormasyon sa social media, na nagdudulot ng takot, kalituhan, at minsan pa’y panganib sa buhay.Nakababahala na sa panahon ng krisis, imbes na pagkakaisa at tamang impormasyon ang manaig, ay kasinungalingan at panlilinlang ang lumalaganap.

May mga nagpo-post ng pekeng balita — bilang ng namatay, video ng pinsala ng bagyo, kanselasyon ng klase, trabaho — mga bagay na dapat lamang manggaling sa mga opisyal na ahensya tulad ng PAGASA, NDRRMC, o lokal na pamahalaan. 

Ang mga ganitong gawa ay hindi simpleng kalokohan, ito ay krimen na maaaring magdulot ng panic at maling desisyon ng publiko.Bilang mamamayan, may pananagutan tayong maging mapanuri. 

Sa panahon ngayon, ang pag-share ng hindi beripikadong post ay maaaring kasing delikado ng bagyong ating kinatatakutan. Bago magbahagi ng impormasyon, suriin muna ang pinagmulan. Kung walang kumpirmasyon mula sa mga awtoridad, mas mabuting manahimik.

Panahon na upang managot ang mga nagpapakalat ng fake news. Dapat ding paigtingin ng mga ahensya ng gobyerno ang kampanya kontra-fake news.

Bagsak na turismo, aksyunan na

by Info @Editorial | November 9, 2025

Muling sinubok ang tatag ng Cebu at iba pang lalawigan nang tumama ang Bagyong Tino na sinabayan ng matinding pagbaha. 

Napinsala ang mga kalsada, tulay, resort, at mga pantalan — mga haliging bumubuhay sa turismo. 

Ang mga lugar na dati’y puno ng bisita at saya, ngayo’y tahimik at lugmok. Maraming manggagawa sa sektor ng turismo ang nawalan ng kita, at ang maliliit na negosyante’y nangangambang hindi na muling makabawi.

Hindi maikakailang ang turismo ang puso ng ekonomiya ng Cebu. Sa bawat turistang dumarating, may produktong nabibili may bangkang naglalayag, may pamilyang kumakain. Kaya’t ang pagbagsak ng turismo ay hindi lang usapin ng negosyo — ito’y usapin ng kabuhayan at pag-asa.

Sa ganitong panahon, mahalagang ipakita ng Department of Tourism (DOT) ang tunay na diwa ng serbisyo. Dapat ay agad itong kumilos upang tulungan ang mga apektadong lugar na makabangon. Maglaan ng pondo sa pagpapanumbalik ng mga pasilidad, makipagtulungan sa mga lokal na pamahalaan para sa rehabilitasyon, at maglunsad ng kampanyang muling magpapakilala sa Cebu bilang ligtas at magandang destinasyon.Hindi kailangang hintayin pang bumalik ang sigla ng turismo nang kusa.

Ang pagkilos ngayon ng DOT at ng mga lokal na lider ang magsisilbing unang hakbang sa pagbangon. 

Sa bawat tulong na maibibigay, sa bawat proyektong maisasagawa, at sa bawat turistang mapapabalik, unti-unting sisigla ang Cebu at iba pang lugar — hindi lang bilang destinasyon, kundi bilang tahanan ng mamamayan.

Hamon sa mga lider sa LGUs, manguna vs. flood control project

by Info @Editorial | November 8, 2025

Hindi lang ulan at hangin ang nagpadapa sa maraming pamilya sa ilalim ng Bagyong Tino —ang tunay na pinsala ay pinalala ng kapabayaan ng mga nasa likod ng proyekto. 

Ghost projects at palpak na flood control ang nagdulot ng dagdag-pinsala, na nagpakita na hindi lahat ng sinasabing “proteksyon” ay tunay na ligtas para sa tao.Ang trahedyang ito ay hindi simpleng aksidente. Ito ay bunga ng kakulangan sa transparency, katiwalian, at kapabayaan sa pagpapatupad ng proyekto. Maraming buhay ang nawala, maraming kabuhayan ang nawasak — at lahat ito ay maaaring naiwasan kung may pananagutan ang mga opisyal at kontratista.

Hustisya para sa biktima ng Bagyong Tino ay higit pa sa ayuda. Ito ay panawagan: papanagutin ang mga nagkulang, wakasan ang ghost projects, at gawing prayoridad ang kaligtasan ng mamamayan hindi ang kita o pulitika. 

Hindi puwedeng maging normal ang ganitong trahedya. 

Ang panahon ng pananagutan ay ngayon — para sa mga biktima, at para sa kinabukasan ng bawat komunidad.

Hamon sa mga lider sa local government, pangunahan ang paghabol at pagpapanagot sa mga sangkot sa ‘nakamamatay na proyekto’, ngayon na.