30-anyos na OFW, asar sa mga utol na puro hingi at baon sa utang

Dear Roma Amor - @Life & Style | November 30, 2020

Dear Roma,

Isa akong OFW at 30-anyos na walang asawa o anak. Gayundin, wala na akong mga magulang at may sariling pamilya na ang mga kapatid ko. Dahil malaki ang aming pamilya at malayo ang age gap namin, nakita ko ang naging lifestyle ng mga kapatid ko— bili ng gadgets, barkada, luho hanggang sa mga nagkaasawa silang lahat at ang ending, lubog sila sa utang.

Dahil ako ang walang responsibilidad, ako ang takbuhan nila. Masakit man sa loob ko dahil hindi biro ang trabaho rito, hindi ko sila matiis. Wala silang matatakbuhan at naeeskandalo pa ng mga pinagkakautangan. Minsan, tinatanong ko na lang ang sarili ko, bakit ako ang nagsa-suffer sa mga maling desisyon nila? Walang natitira para sa sarili ko dahil iniisip ko kung pano kikita ang pera.

May mga trabaho sila pero hindi sapat para maibayad sa lahat ng utang. Hindi ako makapag-ipon dahil lagi ko silang inuuna. Walang nagbabago sa sistema namin, at dahil sila na lang ang meron ako, hindi ko sila mapabayaan. Pero paano naman ako? Monthly ako nagpapadala sa ‘Pinas para sa mga gastusin nila at bukod pa ru’n, pinadadalahan ko rin ‘yung iba kong kapatid na may utang din.

Gusto ko na lang biglang mawalan ng contact sa kanila para naman makapag-focus ako sa sarili ko, pero ‘di ko magawa. Alam ko na kung nabubuhay ang mga magulang ko, matutuwa sila na nakakatulong ako sa mga kapatid ko kaya ‘yun ang ginagawa ko. Pero nakakapagod din kasi, ano bang dapat kong gawin? —Pam

Pam,

Hindi talaga nawawalan ng family member na todo-asa sa kapamilyang nakakaluwag-luwag kahit ‘di nila alam kung gaano kahirap kumita ng pera. Pero sa totoo lang, puwedeng-puwede mo silang tanggihan dahil tulad ng nasabi mo, may mga trabaho sila at sariling pamilya, malamang, kaya nilang tustusan ang kanilang pangangailangan, baka hindi lang sila gumagawa ng paraan. Siguro, panahon na para tapatin mo sila. Ipaliwanag mong gusto mo ring makapagpokus at makaipon para sa sarili mo. Kung hindi talaga kayang tustusan ng trabaho nila ang mga gastos at utang, mas mabuti sigurong tulungan mo silang magkaroon ng iba pang pagkakakitaan tulad ng negosyo para kahit paano, maunawaan nilang dapat paghirapan ang pera at hindi hinihingi lang.

Gayundin, tanungin mo ang iyong sarili na kung pagtanda mo, matutulungan ka ba nila? Kung sila ay may mga anak na maaasahan, paano naman ikaw? Hanggang kaya mo magtrabaho at mag-ipon para sa sarili mo, gawin mo. Hindi sa lahat ng pagkakataon ay puwedeng idahilan na mahalaga ang pamilya dahil darating pa rin ang panahon na dapat mong kayanin mag-isa. Okie? God bless!

4 yrs. nang working pero nahinto dahil sa pandemic, balak mag-aral ulit

Dear Roma Amor - @Life & Style | November 27, 2020

Dear Roma,

Ako si Kelly, 4 years mahigit na akong nagwo-work sa retail business. Dahil sa pandemic, hindi pa ako pinababalik sa boutique na pinapasukan ko at na-realize ko na puwedeng bukas o sa ibang araw, sabihan ako bigla na hindi na ako makakabalik.

Habang nasa bahay, naisip kong bumalik sa college dahil baka ‘pag naka-graduate ako, mas maraming opportunity ang dumating. Sa panahon kasi ngayon, parang halos lahat ng company, mas gusto na ‘yung college graduate. Balak ko sanang mag-enroll sa isang online learning school dahil old curriculum ako.

Tama ba na bumalik pa ako sa pagpasok o mag-apply na lang at sumubok sa ibang company? Sana mapayuhan n’yo ako. —Kelly

Kelly,

Siyempre, magandang choice ang mag-aral ulit dahil ‘ika nga, iba pa rin ‘pag nakatapos sa kolehiyo. Mahalaga ang diploma dahil aminin na natin, plus points ito sa paghahanap ng trabaho.

Kaya kung kaya mo namang tustusan ang pag-aaral mo, bakit hindi? Gayundin, kung sa tingin mo ay kaya pa ng sked, puwede kang mag-working student. ‘Yun nga lang, mas challenging siya, pero ‘ika nga, kung gusto, may paraan. Ang maipapayo namin ay sundin mo ang gusto mo dahil para naman ito sa iyo. Good luck!

Bread winner na baon sa utang, ‘di alam kung paano makakabayad

Dear Roma Amor - @Life & Style | November 18, 2020

Dear Roma,

Para akong sinampal ng reyalidad, adulting kumbaga. Sa edad kong 25, nabaon na ako sa utang. Nagsimula ito sa credit card, napunta sa postpaid plans at sa mga pagkakataong nagigipit ako, lalo na at ako ang bread winner ng pamilya. May mga pagkakataong kinakailangan ko ng pera na pambayad sa hospital, utang ng parents ko, school at projects, pambili ng phone ng kapatid ko dahil college na siya. Gayundin, sa BGC pa ako nagtatrabaho at ang mahal ng cost of living, kaya naengganyo akong mag-loan sa mga online lending. Bukod pa rito, may existing loan ako sa government at nanghihiram na lang ako sa mga kaibigan ko para makasurvive kahit paano. Ano ba ang dapat kong gawin? Gulung-gulo na kasi ako. —Lili

Lili,

Mahirap ngang mabaon sa utang, gayung bata ka pa. Kaya kung may trabaho ka ngayon, sikapin mong makabayad ng utang kahit paunti-unti. Siguro, dapat mo ring ipaliwanag sa iyong mga magulang na hindi dapat ikaw ang nagbabayad ng kanilang mga utang. Iwasan mo munang gumamit ng credit card para sa mga bagay na hindi naman kailangan. Gayundin, ‘wag kang mangutang para makapagbayad ng naunang utang dahil hindi matatapos ang iyong bayarin. Simulan mo nang disiplinahin ang iyong sarili sa pamamagitan ng tamang pagba-budget at pag-iwas sa mga luho. Kaya mo ‘yan, besh. Good luck!