25 taon ng paghihintay… Suspek sa pamamaril, pinawalang-sala sa Korte

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Sep. 22, 2025

ISSUE #367

Ang pagkakaroon ng kapatid ay isang napakagandang biyaya mula sa ating Ama na Maylikha. 

Sa piling ng kapatid, ang buhay ay higit na masaya; lalo na kung siya ay lagi mong kasa-kasama. Kahit na minsan ay merong hindi pagkakaunawaan, tiyak na walang sinuman ang magnanais na ang kanyang kapatid ay malagay sa kapahamakan.

Ang kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito na hango sa kasong People of the Philippines vs. Jose Tagyamon Jordio, a.k.a. Alfredo Jordio and “John Doe,” Criminal Case Nos. 1998-13510 and 1998-13512, March 4, 2024, ay tungkol sa magkapatid na Elebeb at Emmalou. 

Sa murang edad, sila ay hindi inaasahang pinaghiwalay dahil sa isang malagim na krimen. Krimen na nagdala kay Emmalou sa kabilang buhay. Ganunpaman, kahit higit sa dalawang dekada na ang dumaan, hindi sumuko si Elebeb sa legal na pakikipaglaban. Samahan ninyo kami sa pagbabahagi ng kanilang kuwento.

Isang malagim na gabi ang tumambad sa magkapatid na Elebeb at Emmalou noong ika-7 ng Pebrero 1998, nang walang kaabug-abog na sila ay pagbabarilin ng isang lalaki. 

Noong panahon na iyon ay 12-anyos lamang si Elebeb, habang 13-anyos naman si Emmalou. Naganap ang nasabing insidente bandang alas-7:00 o alas-8:00 ng gabing iyon sa kanila mismong tahanan sa isang barangay sa Dumaguete City.

Ang mga inakusahan sa nasabing pamamaril ay sina Jose alyas “Alfredo” at “John Doe”. Magkahiwalay na paratang para sa krimen na Murder at Frustrated Murder ang inihain laban sa kanila sa Regional Trial Court ng Negros Oriental (RTC Negros Oriental).

Sa kabila ng pagpapalabas ng hukuman ng warrant of arrest noong ika-25 ng Mayo 1998 ay nanatiling at-large ang dalawang akusado, dahilan upang mai-archive ang kaso laban sa kanila. 

Gayunpaman, sa hindi inaasahang pagbaling ng mga kaganapan, nadakip si Alfredo sa Caloocan noong ika-7 ng Pebrero 2023, o 25 taon mula nang maganap ang malagim na krimen. 

Ang pithaya para sa hustisya ng mga biktima ay nasimulan na rin nang ma-arraign si Alfredo noong ika-14 ng Marso 2023. 

Batay sa testimonya ni Elebeb, siya at si Emmalou ay nanonood ng telebisyon sa sala ng kanilang bahay nang biglang may dumating na isang lalaki na hinahanap ang kanilang ina. Diumano, sinagot ni Elebeb ang lalaking iyon na hindi niya alam kung saan naroon ang kanilang ina. Laking gulat na lamang nilang magkapatid nang bigla umanong bumunot ng baril ang naturang lalaki at sila ay pinagbabaril. Sinipa umano si Elebeb ni Emmalou mula sa sofa, dahilan upang siya ay makagapang sa sahig at makalabas sa kanilang likod na pinto. Habang siya’y nagtatago sa mga puno ng saging at niyog, patuloy ang pagputok ng baril sa loob ng kanilang bahay. 

Nakita umano ni Elebeb na lumabas ang nasabing lalaki at hinahanap siya, ngunit pumasok din itong muli sa kanilang bahay. Ilang sandali pa, nakita umano ni Elebeb na nakasalubong ng naturang lalaki sa loob ng kanilang bahay si Casio, kapitbahay nila Elebeb na isang pipi at bingi. Muling nakarinig ng mga putok ng baril si Elebeb. Pagkatapos noon ay narinig diumano ni Elebeb ang tunog ng motorsiklo na umalis. Agad diumano siyang tumakbo at nakita si Casio na duguan at nakahawak sa sariling tiyan. 

Sa kanyang paghingi ng saklolo, dumating ang tiyahin ni Elebeb at tinulungan siya na maisugod sa ospital sina Emmalou at Casio. Binawian ng buhay si Emmalou, habang si Casio naman ay nagtamo ng matinding kapinsalaan sa katawan; ang malaking bituka at atay ni Casio ay malubha ring nasugatan.

Batay sa paglalarawan na ibinigay ni Elebeb sa mga pulis, ang lalaki na walang-awa na namaril sa kanila ay merong pangkaraniwang taas, kulot ang buhok, katamtaman ang laki ng katawan, nakasuot ng itim na t-shirt at camouflage na short at merong peklat sa mukha. 

Kinabukasan, habang kasama umano ni Elebeb sa isang sasakyan ang dalawang pulis ay bigla niyang nakita diumano ang nasabing lalaki na namaril pagkahinto nila sa isang tindahan sa Colon Extension sa Dumaguete City. 

Naglalakad lamang diumano sa kalsada ang nabanggit na lalaki. Agad niya umano itong ipinaalam sa kasama niya na pulis, subalit walang ginawa ang naturang pulis.

Makalipas ang mahigit dalawang dekada, o noong ika-2 ng Pebrero 2023, nakatanggap diumano si Elebeb ng mensahe mula sa Criminal Investigation and Detection Group (CIDG) na merong larawan ng isang lalaki ang naaresto sa Ilocos. Subalit, ayon kay Elebeb, hindi umano ito ang lalaki na walang-awang namaril sa kanila. 

Makalipas ang halos isang linggo, nakatanggap muli si Elebeb ng mensahe mula sa CIDG na merong larawan ni Alfredo. Positibo na kinilala ni Elebeb na ito ang lalaki na bumaril sa kanilang magkapatid at kay Casio.

Sa paglilitis sa hukuman, positibo na kinilala ni Elebeb na si Alfredo ang siyang bumaril sa kanila. 

Samantala, nagsumamo ng kawalang kasalanan si Alfredo. Sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan R.O. Laurente ng PAO-Dumaguete City South District Office, iginiit niya na wala siya sa Dumaguete City noong araw ng insidente; bagkus siya ay nasa Caloocan. Mula pa umano taong 1995 o 1996 ay naninirahan na siya sa Bagong Silang, Caloocan at hindi pa umano siya muling nakababalik sa Dumaguete City dahil sa kakulangan sa pera.

Pinatotohanan ng kapatid ni Alfredo na si Ponciano ang naturang alibi. Mula pa umano sa taong 1995 ay naninirahan na si Alfredo sa Caloocan. Kinumpirma rin ni Barangay Clerk Adduru ng Barangay 176, Bagong Silang, Caloocan, ang katotohanan ng sertipikasyon na ipinalabas ng kanilang barangay na si Jose alyas “Alfredo” ay kilala sa kanilang komunidad mula pa taong 1995 at na wala itong derogatory record.  

Matapos ang mabusising pag-aaral ng hukuman ng paglilitis sa bawat alegasyon at ebidensya ng magkabilang panig, hatol ng pagpapawalang-sala ang iginawad kay Alfredo. 

Unang ipinaalala ng RTC Negros Oriental ang garantiya sa ilalim ng ating batas, pangunahin na sa ating Saligang Batas, na ipinagpapalagay na inosente ang isang akusado hanggang ang kanyang pagkakasala ay mapatunayan nang higit pa sa makatuwirang pagdududa. At ang pasanin ng pagpapatunay sa bawat elemento ng krimen at sa pagkakakilanlan ng salarin, nang higit pa sa makatuwirang pagdududa ay nasa panig ng nag-uusig.

Sa kaso ni Alfredo, hindi nakumbinsi ang RTC Negros Oriental na merong moral na katiyakan na siya ang may-akda ng mga krimen na ibinibintang laban sa kanya. Bagaman hindi umano mapag-aalinlanganan na naganap ang pamamaril at nagbunga ito ng pagkasawi ni Emmalou at ng matinding pinsala sa katawan ni Casio, nabahiran naman diumano ng pagdududa ang pagkilala ni Elebeb kay Alfredo bilang salarin sa naganap na mga krimen dahil sa napakahaba na panahon na ang lumipas nang maganap ang naturang insidente. 

Ipinaliwanag ng hukuman ng paglilitis na ang isa sa mga “danger signals” ng “out-of-court identification” o pagkilala ng saksi sa akusado sa labas ng hukuman ay ang malaking patlang ng panahon na lumipas mula nang makita ng saksi ang salarin na ginawa ang krimen at ang kanyang pagkilala rito. 

Hindi maisantabi ng hukuman ng paglilitis ang napakahaba na panahon na lumipas - 25 taon mula nang maganap ang krimen ng pamamaril nang kilalanin ni Elebeb si Alfredo sa pamamagitan ng ipinadala na larawan ng CIDG.

Binigyang-konsiderasyon din ng hukuman ng paglilitis na ang muling pagtatatag ni Elebeb ng mga naganap noong 12-anyos pa lamang siya ay maaaring naapektuhan, nabahiran o nasira ng matinding hilakbot at tensyon bunga ng pagkakasaksi sa matinding krimen. 

Naging kapuna-puna rin sa hukuman ng paglilitis ang kawalan ng katibayan na sumailalim si Elebeb sa counselling at therapy sa kabila ng matindi niyang pinagdaanan noong gabi ng insidente, pati na ang mga taon na lumipas na bitbit niya ang responsibilidad bilang natatanging saksi sa walang-awang pamamaril na kumitil sa buhay ng kanyang kapatid. Kung kaya’t, hindi rin maisantabi ng hukuman ng paglilitis ang posibilidad na nalimitahan ang pagkilala ni Elebeb sa salarin ng mga normal na pagkakamali ng isang tao pati na ng mga impluwensya na pahiwatig sa kanya. 

Para sa hukuman ng paglilitis, magiging kapabayaan diumano ng tungkulin kung ang pagdedesisyon sa kaso na ito ay ibabatay lamang ng hukuman sa natatangi na muling paggunita ni Elebeb ng mga pangyayari.

Sa panuri din ng RTC Negros Oriental sa mga naging pahayag ni Elebeb, napakalimitado lamang diumano ng kanyang pagkakakita sa lalaki na namaril kung isasaalang-alang ang bilis ng mga pangyayari at ang kanyang ginawa na pagtago. Meron ding hindi pagkakaayon diumano ang inisyal na paglalarawan ni Elebeb noong ipinatala ang insidente ng krimen noong taong 1998 sa kanyang naging paglalarawan noong taong 2023 ukol sa itsura ng salarin. 

Ang naturang hindi pagkakaayon ay nagdulot ng pagdududa sa isipan ng hukuman kung ang akusado nga ba ang salarin sa naganap na pamamaril. 

Dagdag pa sa mga ito ay ang kawalan ng iba pang ebidensya na maaaring mag-ugnay kay Alfredo sa krimen.

Pagpapaalala ng hukuman ng paglilitis na mahina man na uri ng ebidensya ang pagdadahilan o alibi ng akusado, kikiling pa rin sa kawalan ng kasalanan ng akusado ang hukuman kung hindi maitaguyod ng panig ng tagausig ang pagkakasala ng akusado nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Sa kaso ni Alfredo, merong makatuwirang pagdududa na nabuo sa isipan ng hukuman kung siya nga ba ang totoong salarin sa naturang pamamaril. 

Batay na rin sa mga dahilan na nabanggit, hatol na pagpapawalang-sala ang iginawad kay Alfredo ng RTC Negros Oriental noong ika-4 ng Marso 2024.

Wala nang naihain na petition for review on certiorari o apela na nagkukuwestiyon sa naturang desisyon ng hukuman.

Hindi man nagbunga ng pagkapanalo kay Elebeb ang isinampa niyang kaso, ang mahalaga ay napatunayan nilang magkapatid ang lalim ng pagmamahal nila para sa isa’t isa. 

Sa murang edad na 13, ang pagmamahal ni Emmalou sa kanyang kapatid ang namutawi nang unang pumasok sa kanyang isipan noong sila ay pagbabarilin ay ang iligtas si Elebeb sa tiyak na kapahamakan, gayung ito ang naging daan ng kanyang kamatayan. 

Si Elebeb naman, ipinakita ang pagmamahal sa pamamagitan ng patuloy na pakikipaglaban upang sana ay makamit ng namayapang kapatid ang katarungan. Kahit lumipas na ang higit sa dalawang dekada, hindi siya sumuko sa pagnanais na makamit ng kaluluwa ni Emmalou ang karampatang hustisya.

Sana ay nakapulutan natin ng aral at inspirasyon ang kuwento na aming ibinahagi sa araw na ito.

Hindi pa nakikilalang salarin… Nanay, pinaulanan ng bala sa loob ng bahay

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Sep. 14, 2025

ISSUE #366

Marahil lahat tayo ay nagnanais na makamit ng bawat biktima ang hustisya na tinatangis. Hustisya para sa katahimikan ng kalooban ng mga nabubuhay na biktima, hustisya para sa katahimikan ng kaluluwa ng mga biktima na pumanaw na. Subalit, merong mga pagkakataon na hindi maihatid ang hustisya sa mga biktima, sapagkat ang pagkakakilanlan ng salarin ay hindi napatunayan nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Tulad na lamang ng kuwentong aming ibabahagi sa araw na ito, hango sa kasong People of the Philippines vs. Casiano R. Nuñes, a.k.a. Casiano R. Nuñez, Reymar A. Marimon, Cedric F. Janipin, and Arc F. Janipin (Criminal Case Nos. 2022-29096 and 2022-29097, September 27, 2023). Isang hindi inaasahang insidente ng pamamaril ang naging mitsa ng buhay ng biktima na si Wilfreda, at nag-iwan ng labis-labis na takot at hinagpis sa kanyang naulilang pamilya. Naganap ang malagim na insidente bandang alas-10:00 ng umaga, noong ika-24 ng Mayo 2022, sa kanila mismong tirahan sa Siaton, Negros Oriental.

Sina Casiano, Reymar, Cedric at Arc, ang pinaratangan na mga salarin sa naturang insidente. Dalawang magkahiwalay na paratang para sa krimen na murder at attempted murder ang inihain laban sa kanila sa Regional Trial Court ng Negros Oriental (RTC Negros Oriental).

Batay sa bersyon ng tagausig, bandang alas-10:00 ng umaga, noong ika-24 ng Mayo 2022 ay kauuwi lamang ni Prudencio sa kanilang bahay mula sa bukid. Umupo siya at nanood ng telebisyon, habang ang kanyang kapatid na si Teddy ay nagpapahinga sa isang bangko sa kanilang sala at ang kanyang asawa naman na si Wilfreda ay nagbabantay sa kanilang tindahan na kalapit din lamang ng kanilang sala. Diumano, bigla na lamang nakarinig si Prudencio ng mga putok ng baril mula sa labas ng kanilang bahay. Ang isa nilang upuan ay tinamaan diumano ng bala. Si Wilfreda ay bigla na lamang pumasok ng kanilang sala at ipinaalam na meron siyang tama ng bala. Hindi nagtagal, pumasok diumano sa bahay nina Prudencio si Casiano at pinaputukan sila ng baril, habang sina Reymar, Cedric at Arc ay patuloy na pinagbabaril ang kanilang bahay mula sa labas. Nang sambitin diumano ni Prudencio na kilala niya si Casiano, agad na lumabas ng bahay ang huli. Narinig diumano ni Prudencio nang sabihin ng anak ni Casiano na wala na silang bala; nakita niya rin umano na mabilis na tumalilis ang apat na salarin lulan ng isang motorsiklo.

Pinatotohanan ni Teddy ang testimonya ni Prudencio, na mula umano sa labas ng kanilang bahay ang mga putok ng baril, na pumasok sa kanilang bahay si Casiano at pinaputukan ng baril si Prudencio, at nang lapitan ni Wilfreda si Prudencio ay tinamaan ito ng bala ng baril. Diumano, umatras si Casiano nang maubusan ito ng bala, ngunit muli silang pinagbabaril noong isinasakay na nila si Wilfreda sa tricycle. Narinig din diumano ni Teddy nang sabihin ng anak ni Casiano na ubos na ang kanilang bala. Nadala lamang umano nila si Wilfreda sa pagamutan nang makaalis na ang mga salarin. Gayunpaman, binawian din ng buhay si Wilfreda. 

Meron diumanong tatlong 9mm na basyo ng bala na nakita si Teddy sa kanilang bahay. Naibigay lamang niya ang mga ito sa imbestigador makalipas ang 6 na araw mula nang maganap ang malagim na insidente, sapagkat naging abala na siya sa pag-aasikaso sa burol.

Ayon naman sa anak nina Prudencio at Wilfreda na si Raymond, siya ay nagpapahinga sa ikalawang palapag ng kanilang bahay nang bigla na lamang niyang marinig ang mga putok ng baril. Sumilip diumano siya sa bintana at nakita si Casiano at ang anak nito na si Johndy. Noong pumasok na umano ng kanilang bahay si Casiano ay dumapa na sa sahig si Raymond. Kanya rin umanong nakita na pinagbabaril ni Casiano si Prudencio.

Gumapang diumano ang kanyang ama patungo sa kanilang kusina, at nang magpunta roon ang kanyang ina ay tinamaan na ang likod nito ng bala ng baril. Tumulong diumano si Raymond na maisakay ang kanyang ina sa tricycle noong makaalis na sina Casiano. Nang itakbo na sa pagamutan ang kanyang ina ay naiwan siya sa kanilang bahay, at sa kanyang paglilinis ng mga dugo sa kanilang bahay, nakita niya ang mga basyo ng bala na kanya namang ibinigay sa pulis.

Si Dr. Lim, ang nagsagawa ng post-mortem examination sa bangkay ni Wilfreda. Sa kanyang opinyon, maaari na tumama sa puso at kaliwang bahagi ng baga ni Wilfreda ang bala at naiwan na ito sa atay ng biktima. Wala rin umanong isinagawang autopsy sa bangkay ni Wilfreda. 

Batay naman kay PSMS Cabangbang, na siyang rumesponde sa ulat ng pamamaril, sa kanya umano ibinigay ni Raymond ang mga nakita nitong basyo ng bala. Isinumite umano niya ito sa PNP Crime Laboratory. Batay sa resulta ng pagsusuri, nagmula umano sa .45 na kalibre ng baril ang tatlong basyo ng bala at ang isang basyo ay mula naman sa 9mm na kalibre ng baril. Ang mga basyo naman na ibinigay ni Teddy ay mula umano sa 9mm na kalibre ng baril.

Sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan R.O. Laurente ng PAO-Dumaguete City South District Office, iginiit ng depensa na walang kinalaman sa naganap na pamamaril sina Casiano, Reymar, Cedric at Arc.

Batay sa testimonya ni Casiano, siya ay nasa Bulwagan ng Katarungan sa Dumaguete City noong umaga ng ika-24 ng Mayo 2022 para sa pagdinig ng kaso ng anak ng kanyang asawa. Matapos diumano ang nasabing pagdinig ay dumiretso sila sa opisina ng abogado ng anak ng kanyang asawa. Hinintay pa umano nila na makarating ang nasabing abogado, matapos ay nananghalian na rin sila at nagpalipas ng oras sa Dumaguete City. Hapon na umano sila nakabalik ng Siaton, Negros Oriental. Pinatotohanan ng asawa at kaanak ni Casiano ang kanyang alibi. 

Giit naman ni Reymar, siya ay nasa karagatan noong ika-24 ng Mayo 2022, lulan ng isang bangka na gamit para sa pangingisda. Siya umano ang nangasiwa sa naturang bangka upang masiguro na nasa maayos na kondisyon ito. Dumaong diumano ang kanilang bangka sa Munisipalidad ng Bacong upang magkarga ng yelo, ngunit isa umano siya sa mga hindi pinahintulutan na bumaba. Pinatotohanan ng kapitan ng nasabing bangka ang alibi ni Reymar.

Batay naman sa testimonya ni Arc, siya ay natutulog sa kanilang bahay noong umaga ng ika-24 ng Mayo 2022, at nagising na lamang sa mga putok ng baril. Lumabas diumano siya at napag-alaman sa kanyang mga kapatid na meron silang kapitbahay na nabaril. Ang nabanggit na testimonya ay pinatotohanan naman ng kapatid ni Arc. 

Paliwanag naman ng akusado na si Cedric, siya at ang kanyang pinsan ay nasa isang sanglaan sa Siaton, upang kumuha ng pera, noong oras ng sinasabing insidente ng pamamaril. Nang makuha umano nila ang pera ay nagpunta sila sa isang tindahan at bumili ng medyas at damit. Matapos ay kumain muna silang mag-pinsan at bumili na rin ng inihaw na manok bago sila umuwi. Nalaman na lamang nila ang tungkol sa insidente ng pamamaril noong sila ay makauwi na. Pinatotohanan ng pinsan ni Cedric ang nasabing alibi, suportado ng resibo ng sanglaan na naitago pa nito.

Ayon din sa isa pang saksi ng depensa na si Jessie, nakita niya ang dalawang lalaki na bumaril kay Wilfreda at nagpaulan ng bala sa bahay nila Prudencio. Diumano, noong maganap ang pamamaril, siya ay nasa bahay ng kapitbahay ng biktima. Nang marinig nila ang mga putok ng baril, agad diumano silang tumakbo sa direksyon ng bahay nila Prudencio at nakasalubong ang mga naturang lalaki. Giit ni Jessie, hindi umano ang mga akusado ang bumaril sa biktima, at hindi rin umano mga taga-lugar nila ang mga naturang lalaki.

Sa pagdedesisyon sa kaso na isinampa laban kina Casiano, ipinaalala ng RTC Negros Oriental ang kahalagahan ng pagpapatunay, nang merong moral na katiyakan, sa lahat ng elemento ng krimen at sa pagkakakilanlan ng may-akda nito. Ito ay sa kadahilanan na sa ilalim mismo ng ating Saligang Batas ay ipinagpapalagay na walang kasalanan ang bawat akusado hanggang ang kanilang pagkakasala ay mapatunayan sa hukuman nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Ang krimeng murder ay merong mga sumusunod na elemento: una, merong biktima na pinaslang; ikalawa, ang akusado ang pumaslang sa biktima; ikatlo, merong alinman sa mga qualifying circumstances na nakasaad sa Artikulo 248 ng Revised Penal Code; at ikaapat, ang naganap na pamamaslang ay hindi parricide o infanticide.

Matapos ang masinsinang pag-aaral sa kaso nina Casiano, Reymar, Cedric at Arc, sang-ayon ang hukuman ng paglilitis na naitaguyod ng tagausig ang unang elemento ng krimen na murder sa pamamagitan ng testimonya ni Dr. Lim at ng Death Certificate ni Wilfreda. Naitaguyod din ng tagausig na merong qualifying circumstances, na ikatlong elemento, sa pamamagitan ng pagpapatunay ng paggamit ng baril ng mga salarin at ang kanilang pagsagawa sa nasabing krimen nang merong pagtataksil. Gayundin, ang ikaapat na elemento ay naitaguyod sapagkat ang biktima ay hindi asawa o nakatatanda o nakababata na kaanak ng mga salarin.

Magkagayunpaman, hindi nakumbinsi ang RTC Negros Oriental na naitaguyod ng panig ng tagausig ang ikalawang elemento - na ang mga akusado ang namaril at siyang naging sanhi ng pagkasawi ni Wilfreda. 

Ipinaliwanag ng hukuman ng paglilitis na bagaman positibo ang deklarasyon nina Prudencio, Teddy at Raymond na ang mga akusado, na kanila ring mga kapitbahay, ang nagpaulan ng bala sa kanilang bahay at bumaril kay Wilfreda, wala nang iba pang walang kinikilingan o independente na saksi na ipinrisinta ang tagausig na susuporta sa testimonya ng nabanggit na mga saksi. Nakapagtataka umano para sa hukuman ng paglilitis na nangyari ang insidente ng pamamaril sa kasagsagan ng umaga, subalit walang mga kapitbahay ng biktima ang tumayong saksi at tumestigo ukol dito, maging sa pagkakakilanlan ng mga salarin. Nabigo rin diumano ang tagausig na maiugnay sa mga akusado ang mga pisikal na ebidensya, tulad ng mga basyo ng bala na nakalap matapos ang insidente, ang mga baril at motorsiklo na ginamit sa pagtakas ng mga salarin. Naging kapuna-puna sa hukuman na walang inihain na ebidensya ang tagausig na maaaring magtaguyod sa pagmamay-ari ng mga akusado ng .45 o 9mm na kalibre ng baril o ng mga motorsiklo, na maaari sanang sumuporta sa testimonya nina Prudencio, Teddy at Raymond. Ang mga pagkukulang na ito ng tagausig ay nagdulot ng makatuwirang pagdududa sa isipan ng hukuman ukol sa partisipasyon ng mga akusado sa naganap na krimen.

Binigyang-diin pa ng hukuman ng paglilitis na ang pasanin ng pagpapatunay sa mga elemento ng krimen at pagkakakilanlan ng may-akda nito ay responsibilidad ng tagausig. Bagaman pagtanggi at pagdadahilan ang tanging depensa ng mga akusado sa kaso na ito, na karaniwan ay mahina na uri ng ebidensya at kinakailangan na sapat na mapatunayan upang mabigyang-halaga ng hukuman, hindi pa rin nababaling sa mga akusado ang responsibilidad na patunayan ang kawalan nila ng kasalanan. Sila ay ipinagpapalagay ng ating batas na walang kasalanan, at nananatili sa panig ng tagausig ang responsibilidad na patunayan ang kaugnayan o partisipasyon ng mga akusado sa krimen na ipinaparatang sa kanila.

Para din sa hukuman ng paglilitis, napatotohanan ng mga saksi para sa depensa, pati na rin ng mga dokumento na ebidensya, ang alibi nina Casiano, Reymar, Cedric at Arc. Maliban dito, binigyang-halaga ng hukuman ng paglilitis ang testimonya ng saksi na si Jessie, na nakapagbigay diumano ng ibang bersyon ukol sa pagkakakilanlan ng mga salarin sa naganap na pamamaril. Ang naturang testimonya ni Jessie ay nagtanim ng binhi ng pagdududa sa isipan ng hukuman sa posibilidad na nakatakas ang mga totoong pumaslang kay Wilfreda, at na ang mga akusado ay maling napagbintangan lamang.

Nilinaw din ng hukuman ng paglilitis na masigasig ang pagsuporta nito sa krusada kaugnay sa pagtutuligsa ng mga kriminal. Gayunpaman, tungkulin nito na iproklama ang kawalan ng kasalanan ng akusado kung ang kanilang pagkakasala sa batas ay hindi napatunayan ng tagausig nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Kaugnay nito ay minarapat ng RTC Negros Oriental na ipawalang-sala sina Casiano, Reymar, Cedric at Arc. Ika-27 ng Setyembre 2023 nang ibaba ng hukuman ng paglilitis ang desisyon na ito. Wala nang naihain na petition for review on certiorari o apela na nagkukuwestyon sa nasabing desisyon ng hukuman.

Napakasakit isipin na merong mga biktima na tulad ni Wilfreda at kanyang naulilang pamilya na hindi pa makamit ang hustisya dahil ang mga salarin ay hindi sapat na nakilala. Sadyang mahirap maitaguyod ang bawat hinihingi ng ating mga batas; tandaan na sa mga tao na mali na inakusahan, ang hukuman ay kailangan din maging patas. Maging sila man ay maituturing din na biktima - biktima ng maling pambibintang, maging ng mapaglarong tadhana.

Hindi naman nawawala ang aming pag-asa na matutukoy rin sa lalong madaling panahon ang pagkakakilanlan ng mga totoong may-akda sa pamamaril na kumitil sa buhay ni Wilfreda. Nawa ay hindi magtagal, makamit din ng kanyang kaluluwa ang mailap na hustisya at ang katahimikan ng kalooban ay maihahatid din sa kanyang naiwang pamilya.

Ninakawan na, pinatay pa… Dalaga, nais panagutin ang salarin na kumitil sa buhay ng banyagang nobyo

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Sep. 7, 2025

ISSUE #365

Noong madaling araw ng Pebrero 19, 2023, isang trahedya ang naganap sa Filmore Street, Makati. 

Isang Pinay, na itago na lamang natin sa pangalang Maria, at ang kanyang nobyong banyaga na si Donald, hindi rin nito tunay na pangalan, ay inatake ng dalawang lalaki na sakay ng motorsiklo. 

Nauwi ito sa pagkamatay ni Donald at pagkawala ng mga mahahalagang gamit ni Maria. Subalit, ang nananatiling tanong, sino nga ba ang tunay na salarin? Sapat ba ang pagkakakilanlan ng akusado upang ipataw ang katumbas na hustisya?

Sa kasong People v. Manalo Nagum (Criminal Case No. R-MKT-23-01288-CR), ika- 27 ng Agosto 2024, sa panulat ni Honorable Presiding Judge Ruth S. Pasion-Ramos, ating balikan ang mga pangyayaring humantong sa pagkamatay ni Donald, at kung paano ang kapwa daing ng ating kliyente, na itago na lamang natin sa pangalang Raffy, ay pinal na natuldukan nang siya ay napawalang-sala mula sa kasong Robbery with Homicide, kaugnay sa nabanggit na malagim na sinapit nina Maria at Donald. 

Bilang pagbabahagi ng mga kaganapan, narito ang buod ng mga salaysay na inilahad sa hukuman. 

Bandang alas-12:25 ng madaling araw, noong Pebrero 19, 2023, sa tahimik na kalsada ng Filmore Street, Makati, na tanging ilaw ng poste at kaluskos lamang ng aso ang saksi—naglalakad si Maria at ang kanyang nobyo matapos maghatid ng labada. 

Sa gitna ng katahimikan, isang anino ang biglang sumulpot mula sa kanilang likuran, at sabay sabing, “Hold-up!” habang nakatutok ang baril kay Maria. 

Gulat na gulat na lumapit si Donald upang ipagtanggol ang kasintahan. Ngunit bago pa siya makagawa ng hakbang, isang putok ang bumasag sa gabi. Tumama ang bala sa dibdib ni Donald. Bumagsak siya sa malamig na semento, at sa ilang segundo lamang ay tuluyan na siyang nawalan ng buhay. 

Hindi pa nakalilipas ang pagkagimbal, muling itinutok ang baril kay Maria. Sa nanginginig na mga kamay, sapilitan niyang isinuko ang kanyang cellphone at wallet. 

At mabilis na tumakas ang salarin, sumakay sa motorsiklong minamaneho ng kasamahan na nakasuot ng helmet. Ang gabi ay muling binalot ng katahimikan, maliban sa iyak at sigaw ni Maria habang akap ang malamig na katawan ni Donald.

Sa hukuman, tumestigo si Maria. Ayon sa kanya, dalawang beses siyang gumawa ng sinumpaang salaysay. 

Una, noong mismong araw ng insidente, Pebrero 19, 2023—ngunit aminado siyang nasa matindi siyang pagkabigla. Wala siyang malinaw na paglalarawan sa mukha ng salarin. 

Subalit, sa kanyang ikalawang pahayag noong Pebrero 24, 2023, iginiit niyang si Raffy ang salarin. Tiniyak niyang nakita niya ang mukha nito nang mahulog ang suot na face mask habang binabaril si Donald. Dagdag pa niya, ipinakita sa kanya ng pulisya ang mugshots ng akusado, at dito niya ito kinilala. Ipinakita rin umano sa kanya ang larawan at isang CCTV footage ng ibang insidente ng robbery, kung saan muli niyang itinuro si Raffy bilang isa sa mga nandoon. Subalit, sa cross-examination, lumabas na hindi niya agad natukoy ang akusado sa unang pagkakataon, at wala ring malinaw na detalyeng naitala tungkol sa anyo o pangangatawan ng salarin. Gayunpaman, para sa tagausig, sapat na ang kanyang pagkilala upang idiin si Raffy bilang isa sa mga gumawa ng krimen.

Sa kabilang banda, mariin namang itinanggi ni Raffy ang paratang. Ayon sa kanya, siya ay nasa bahay ng kanyang nobya at natutulog noong mga oras ng insidente, matapos silang magtungo sa Batangas para mag-swimming. Meron pa diumanong CCTV mula sa kapitbahay ng kanyang nobya na magpapatunay sa kanyang depensa. Giit niya, naidawit lamang siya dahil kasama ang kanyang mugshot sa police gallery dahil meron siyang kaso sa Malolos. Ayon pa kay Raffy, may narinig siyang usapan na kailangang may mapanagot sa krimen—lalo’t isang banyaga ang napatay, kaya siya ang naging pinakamadaling target.

Matapos ang paglilitis at sa tulong ng Public Attorney’s Office sa pamamagitan ni Manananggol Pambayan Atty. Ralph Raymond P. Arejola, Public Attorney II, pinakinggan at sinuri ng hukuman ang lahat ng ebidensya. Sa huli, pinawalang-sala si Raffy. 

Ayon sa Hukuman, ang nasasakdal ay kinasuhan ng Robbery with Homicide, isang special complex crime na nakasaad at pinarurusahan sa ilalim ng Article 294 (1) ng Revised Penal Code, na nagsasaad:

“Article 294. Robbery with violence against or intimidation of persons; Penalties. - Any person guilty of robbery with the use of violence against or intimidation of any person shall suffer:

The penalty of reclusion perpetua to death, when by reason or on occasion of the robbery, the crime of homicide shall have been committed, on when the robbery shall have been accompanied by rape or intentional mutilation or arson. 

Upang mahatulang guilty si Raffy, kinakailangan ng tagausig na patunayan ang mga sumusunod na elemento ng special complex crime na ito:

1. Nagkaroon ng pagkuha ng personal na ari-arian na isinagawa sa pamamagitan ng karahasan o pananakot laban sa isang tao;

2. Ang ari-ariang kinuha ay pagmamay-ari ng iba;

3. Ang pagkuha ay may animo lucrandi o layunin ng pakinabang;

4. At dahil sa pagnanakaw o sa okasyon nito, nagkaroon ng pamamaslang o homicide.

Sa kasong People v. Gallardo & Natividad (G.R. No. 1245544, 21 March 2022), binigyang-diin ng Korte Suprema ang bigat ng krimeng ito at ang kabigatan ng kaparusahan na nakalaan dito, na nagsasaad:

“Robbery with homicide is a special complex crime penalized under Article 294 (1) of the RPC, which states: 

The crime carries a severe penalty because the law sees in this crime that men place lucre above the value of human life, thus justifying the imposition of a harsher penalty than that for simple robbery or homicide.”

Sa kasong nabanggit, ipinahayag ng Korte ang mga elemento ng robbery with homicide, katulad ng mga nabanggit. 

Sa kasong ito, hindi maikakaila na nagkaroon ng homicide dahil o sa okasyon ng pagnanakaw na naganap sa Filmore St., sa Lungsod ng Makati noong Pebrero 19, 2023, na nagresulta sa pagkamatay ng isang banyaga na si Donald. Ang testimonya ng biktima na si Maria hinggil sa pagkuha ng kanyang personal na mga ari-arian at ang pamamaril kay Donald habang tinutulungan siya nito ay malinaw na nakatala sa mga rekord. 

Sa katunayan, ang pagsusuri ng medico-legal officer ay umaayon sa ebidensya ng tagausig na ang pangunahing layunin ay magnakaw.

Dahil dito, ang pagpatay ay isinagawa upang maisakatuparan ang krimen ng pagnanakaw. Ang mga pangyayaring ito ay malinaw na pasok sa depinisyon ng special complex crime ng Robbery with Homicide. Tulad ng itinakda, ang homicide ay sinasabing nagawa dahil sa o sa okasyon ng pagnanakaw kung ito ay isinagawa upang (a) mapadali ang pagnanakaw o pagtakas ng salarin; (b) mapanatili ng salarin ang pag-aari sa ninakaw; (c) maiwasan ang pagkakadiskubre sa pagnanakaw; o (d) maalis ang mga saksi sa krimen.

Gayunpaman, bagaman may ebidensya sa pangyayari ng krimen, ang pagkakakilanlan sa salarin ay hindi napatunayan. Natuklasan din ng hukuman na may seryosong pagdududa sa ebidensya ng tagausig na tumutukoy kay Raffy bilang salarin. Wala kahit isang saksi ang malinaw at tiyak na nakapagpatunay na ang kanilang pagkakakilanlan kay Raffy bilang responsable sa krimen ay bunga ng kanilang sariling personal na kaalaman at alaala. Ang testimonya ni Maria ay nagkaroon ng mga hindi pagkakatugma. Sa kanyang unang salaysay noong Pebrero 19, 2023, matapos ang insidente, hindi siya nakapagbigay ng malinaw na pagkakakilanlan ng mukha o pangangatawan ng salarin. 

Subalit sa kanyang ikalawang salaysay, sinabi niya na nakita niya ang mukha ni Raffy nang mahulog ang suot nitong face mask, ngunit hindi ito nabanggit sa kanyang unang sworn statement. 

Sa cross-examination, inamin din niyang hindi niya agad nakilala si Raffy at sa katunayan, ipinakita sa kanya ang mga larawan ng suspek sa presinto bago niya ito tinukoy. Samantala, ang pulisya ay hindi nakapagpakita ng sapat na ebidensya upang patunayan na ang pagkakakilanlan kay Raffy ay resulta ng isang independent recollection at hindi impluwensya ng suggestive identification procedure.

Tulad ng itinatag sa jurisprudence, ang eyewitness identification, lalo na kung nagmula sa mga nakaranas ng matinding stress o trauma, ay dapat lapatan ng masusing pagsusuri ng hukuman. Ayon sa Korte Suprema sa ilang mga kaso, hindi maaaring umasa lamang sa iisang eyewitness testimony kung hindi magkakatugma o kulang sa proseso ng pagkilala. Sa kasong ito, dahil sa mga seryosong pagkukulang ng tagausig sa pagpapatunay ng pagkakakilanlan ni Raffy bilang salarin, nanaig ang presumption of innocence. Bagama’t kinikilala ang presumption of regularity in the performance of official duties ng mga pulis, hindi ito maaaring manaig laban sa presumption of innocence ni Raffy, lalo na kung may malinaw na duda at kakulangan sa ebidensya.

Samakatuwid, mula sana sa simpleng pag-uwi ng magkasintahan mula sa laundry shop, isang malagim na bangungot ang sumalubong sa kanila. Isang banyagang dumalaw lamang sa bansa upang makasama ang kanyang minamahal ang nasawi sa kamay ng mga kriminal. Sa kasong ating ibinahagi, sa halip na alaala ng pag-ibig, isang duguang trahedya ang naiwan—isang buhay ang nawala, isang babae ang ninakawan, at isang puso ang biniyak ng takot at pangungulila.

Ngunit higit sa lahat, pinaalala ng kasong ito ang matibay na prinsipyo ng ating batas, na mas mabuting makalaya ang isang nagkasala kesa mabilanggo ang isang inosente. Gaya ng binigyang-diin ng hukuman:

“The prosecution’s evidence must stand on the strength of its own merit and not on the weakness of the defense. Courts are duty bound to acquit when doubt persists, for conviction must rest on moral certainty and not on suspicion.”

Sa desisyon ng hukuman, sinasabi nito na hindi sapat ang pagdaramdam at pagkilala ng biktima upang hatulan si Raffy. Sa halip, pinairal ang mas mataas na aral na ang hustisya ay dapat nakabatay sa katiyakan, hindi sa hinala. Habang idinadalangin natin ang kaluluwa ni Donald at ang muling paghilom ng sugat ni Maria, nananatili rin ang ating pag-asa na magpatuloy ang paghahanap ng tunay na hustisya—na sa tamang panahon, ang tunay na salarin ay mapapanagot at ang hustisya ay lubos na makakamtan.