WHO, binatikos sa pagkuha ng mas maraming senior directs sa gitna ng kakulangan sa budget

ni Chit Luna @News | May 3, 2025

World Health Organization - WHO / Circulated

Nahaharap sa matinding pagsusuri ang World Health Organization (WHO) dahil sa pagpaparami ng senior director positions sa Geneva, na nagdudulot ng pangamba sa tamang paggamit ng limitadong pondo. 

Ayon sa mga kritiko, naililihis nito ang pondo mula sa mahahalagang initiatives sa pampublikong kalusugan, lalo na’t humaharap ang organisasyon sa kakulangan sa badyet.

Batay sa pagsusuri ng Health Policy Watch sa datos ng human resources ng WHO, tumaas nang malaki ang bilang ng D2-level directors — isang mataas na posisyon sa ilalim ng senior team ng Director-General — mula 39 noong Hulyo 2017 patungong 75 pagsapit ng Hulyo 2024.

Tinatayang umaabot sa $92 milyon ang pinagsamang gastos para sa mga senior position na ito, kasama ang team ng Director-General.

Maaari pa itong umabot sa $130 milyon kung isasama ang mga P6-level staff na may katulad na responsibilidad sa pamamahala. Binatikos ng Nicotine Consumers Union of the Philippines (NCUP) ang prayoridad ng WHO sa paggastos.

“It is time for the WHO to refocus on its mandate of improving public health, instead of spending its resources on highly-paid officials who support their dogmatism, such as alienating the hundreds of millions of smokers who deserve less harmful alternatives. With the US withdrawing its support from the WHO, hiring more executives is unjustifiable,” ani Antonio Israel.

Ipinahayag din niya ang pag-aalala sa pagdepende ng WHO sa pribadong pondo, na maaaring magdulot ng conflict of interest.Binanggit niya ang Bloomberg Philanthropies, na dati nang inakusahan ng Kongreso ng Pilipinas ng panghihimasok sa lokal na mga polisiya. 

Sa isang imbestigasyon sa Kongreso tungkol sa pagtanggap ng Food and Drug Administration (FDA) ng dayuhang pondo para sa paggawa ng mga regulasyon para sa non-combustible alternatives sa sigarilyo, kinondena ng mga mambabatas ang ganitong gawain na nagbibigay ng impluwensya sa mga pribadong organisasyon sa pambansang patakaran sa pamamagitan ng mga grant na ibinibigay sa mga ahensya ng gobyerno.

“The WHO can still fulfill its mandate of promoting health and safety while helping the vulnerable worldwide by actually extending medicines and vaccines to those that need them the most and not by engaging in endless debates on whether modern technologies such as smoke-free products should be banned or not,” dagdag pa ni Israel.

Binatikos din niya ang nalalapit na WHO Framework Convention on Tobacco Control Conference of the Parties (COP 11), na aniya ay isang pag-aaksaya ng pondo at plataporma lamang para isulong ang partikular na agenda.

Aniya, muli na namang pipilitin ng mga WHO directors ang mga bansa na tanggapin ang kanilang prohibitionist dogma sa COP 11, nang hindi pinakikinggan ang milyun-milyong konsyumer at stakeholder na mas apektado.

Hinimok ni Israel ang WHO na iwasan ang pagkiling at ikonsidera ang tunay na ebidensya sa benepisyo ng mga produktong may mas mababang panganib, sa halip na magpatupad ng malawakang pagbabawal na maaaring pumigil sa mga naninigarilyo sa pag-access ng mas ligtas na alternatibo.

Ipinakita ng hiring analysis na karamihan sa mga bagong D2 position ay nasa punong tanggapan ng WHO sa Geneva, na siyang may pinakamataas na gastusin. Malaki rin ang itinaas ng bilang ng mga posisyon sa iba’t ibang rehiyon, kabilang ang Africa.Naganap ang pagpapalawak na ito sa kabila ng $175 milyong kakulangan sa badyet ng WHO para sa 2025, na pinalala ng pag-atras ng Estados Unidos sa pagbibigay ng pondo — na dati’y humigit-kumulang 15 porsyento ng kita ng WHO.

Bilang tugon, inanunsyo ni Director-General Tedros Adhanom Ghebreyesus ang mga hakbang sa pagtitipid, kabilang ang hiring freeze, pagbabawas ng temporary staff, at pagbuo ng mga komite para sa karagdagang pagsusuri sa kahusayan. 

Nagsagawa rin ang WHO ng limitasyon sa mga kontrata at nag-alok ng early retirement options.

Ayon sa mga kritiko, mas apektado ng mga hakbang na ito ang mga mas mababang posisyon, habang patuloy namang dumarami ang mga matataas na opisyal. 

Iminungkahi rin nila ang paglilipat ng mga staff sa regional at country offices, pagbawas ng top-level positions, at pagpapatupad ng merit-based strategy sa human resources. 

Binanggit din ang kakulangan ng transparency sa gastos ng staff, dahil hindi isinasama sa publikadong salary figures ang mga allowance at benepisyo.

Tumaas din ang pagdepende ng WHO sa mga consultant, kung saan mahigit doble ang dami ng mga kontrata mula noong 2018. Nagbabala ang ulat na maaaring magdulot ito ng pagkawala ng institutional knowledge at kasanayan.

Ayon kay WHO Spokeswoman Margaret Harris, ang organisasyon ay nakatuon sa “cost containment” at paglilipat ng pondo sa mga country-level programs.

Nanawagan ang mga kritiko ng mas mataas na transparency sa gastusin sa staff at ng “recalibration of the pyramid” na nagbibigay-diin sa kahusayan at bisa, na dapat simulan sa pinakamataas na antas ng organisasyon. 

Wala pang tiyak na pahayag ang WHO kaugnay sa pagtaas ng D2 positions at kabuuang gastos sa staff.

Online systems at digital platforms, pinapadali ang mga transaksyon sa gobyerno... Level Up Pasig: Smart City at Digital ID, mas episyenteng serbisyo publiko, handog ni Ate Sarah

ni Chit Luna @News | May 2, 2025

Pasig City – Patuloy ang pagsulong ng lungsod sa makabagong pamamahala sa ilalim ng liderato ni mayoral candidate “Ate Sarah” Discaya, sa pamamagitan ng programang Level Up Pasig: Smart City at Digital ID.

Layunin nitong gawing mas mabilis, mas episyente, at mas accessible ang mga serbisyo ng pamahalaan para sa bawat Pasigueño.

Sa ilalim ng proyektong ito, digital ID system ang inilunsad upang mas mapadali ang pag-access sa iba't ibang serbisyo publiko gaya ng health assistance, financial aid, scholarship applications, at iba pa. Sa isang scan o click lang, agad makikilala ng sistema ang benepisyaryo—mas mabilis, mas maayos, at may transparency.

Malaking bahagi rin ng programa ang online government transactions. Ang pagkuha ng business permits, clearances, health certificates, at iba pang dokumento ay maaari nang gawin online. Wala nang mahabang pila, wala nang sayang na oras—serbisyong makabago para sa mamamayang moderno.

Hindi rin nakaligtaan ang aspeto ng smart communication systems. Sa pamamagitan ng integrated platforms at updated database, mas madali na ang koordinasyon sa mga barangay, lalo na sa panahon ng emergency. Ang mabilisang pag-alerto sa mga residente gamit ang SMS at mobile apps ay malaking tulong sa disaster preparedness at public safety.

May bahagi rin ang edukasyon at pag-aaral sa Level Up Pasig. Isinasama sa sistema ang mga paaralan para sa mas sistematikong student profiling, scholarship monitoring, at digital learning integration. Hindi lamang gobyerno kundi pati ang mga magulang at estudyante ay nakikinabang sa digital shift.

Ang mga data na nakokolekta sa ilalim ng programang ito ay ginagamit upang mas maayos na maplano ang mga proyekto ng lungsod—mula sa health care at traffic solutions, hanggang sa urban planning at environmental monitoring. Ibig sabihin, mas nakabatay na ngayon sa aktwal na pangangailangan ng komunidad ang mga desisyon ng pamahalaan.

Sa pangunguna ni Ate Sarah, ang Pasig ay patuloy na nagiging modelo ng isang Smart City—isang lungsod na gumagamit ng teknolohiya para sa kapakanan ng lahat. Hindi lamang ito pag-level up ng serbisyo—ito ay pag-level up ng buhay ng bawat Pasigueño.

"Gulayan sa bakuran, kabuhayan para sa bayan"... TANIM BUHAY: VERTICAL FARMING PROGRAM PARA SA BAWAT PAMILYANG PASIGUEÑO, HANDOG NI ATE SARAH

ni Chit Luna @News | Apr. 30, 2025

Hindi tanim-bala kundi Tanim Buhay ang hatid ni Ate Sarah—isang programang may malasakit sa bawat pamilya.

Bilang tugon sa mataas na presyo ng bilihin, kakulangan sa kabuhayan, at limitadong oportunidad, inilunsad ang Planting Life—isang hakbang para sa food security, livelihood, at climate action sa lungsod.

Ito’y higit pa sa pagtatanim—isang kilusan ng pagbangon, pag-unlad, at pagkakaisa.

Sa ilalim ng Verti-Life Starter Kit Program, ipagkakaloob nang libre ang vertical farming kits sa 10,000 pamilyang Pasigueño.

Kasama na rito ang vertical racks, organic na lupa, buto ng gulay, irrigation tools, at orientation workshop sa mga barangay.

Layunin nitong magtaguyod ng self-sustaining na taniman kahit sa maliit na espasyo sa tahanan.

Itatayo rin ang Pasig Urban Farming Training Center, ang kauna-unahang sentro ng vertical farming sa lungsod, kung saan libre ang mga training sa hydroponics, aquaponics, paggawa ng organic fertilizer, at online business skills. Ang mga magtatapos ay makakatanggap ng sertipikasyon upang magsimula ng sariling negosyo.

Kasabay nito, isusulong ang Verti-Biz Mentorship & Market Linkage Program, kung saan tutulungan ang mga kalahok na ibenta ang kanilang mga produkto online at offline, pati na ang business mentoring at koneksyon sa mga restaurants, cafeterias, palengke, at home-based food businesses upang makabuo ng micro-enterprise.

Isusulong din ang climate-smart agriculture sa mga paaralan at bibigyan ng insentibo ang mga tahanang may sariling gulayan.

May espesyal na bersyon ng programa para sa senior citizens at PWDs, na may disenyo ng vertical farms na madaling gamitin at magagaan lamang. Makakatanggap sila ng insentibo bilang pagkilala sa kanilang aktibong partisipasyon—dito, hindi hadlang ang edad o kapansanan sa pag-asenso.

Magkakaroon din ng mga Barangay Community Farms, mga kooperatibong vertical farms na susuportahan ang mga feeding programs, food pantries, at relief operations

sa komunidad.

Sa pamumuno ni Ate Sarah, hindi lang lupa ang tinatamnan—kundi ang pangarap ng bawat pamilya na umasenso, maging ligtas, at mabigyan ng dignidad ang kanilang kabuhayan.

May aanihin ang bawat Pasigueño sa isang lungsod na may lider na marunong magtanim ng malasakit. At bilang No. 1 supporter ni Ate Sarah, buong puso ring tutulong si Kuya Curlee na maihatid ang pangarap na ito para sa bawat pamilyang Pasigueño—patunay na sa pagtutulungan, mas luntian, mas masagana, at mas matatag na kinabukasan ang naghihintay para sa buong lungsod.