Paraan upang mapanatiling mababa ang blood sugar level

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | September 15, 2022

Dear Doc Erwin,

Ako ay 45 years old at isang OFW na kasalukuyang nagtatrabaho sa United Arab Emirates. Sa aming huling medical examination ay nalaman ko na ako ay overweight at nag-uumpisa ng tumaas ang aking blood sugar level. Sabi ng doktor ay kung patuloy itong tumaas ay maaaring magkaroon ako ng diabetes at iinom ako ng gamot upang ang blood sugar level ko ay bumaba.

Nais kong malaman kung may mga natural bang paraan upang mapababa at mapanatiling mababa ang aking blood sugar level at ano ang mga dahilan sa pagtaas ng blood sugar level? Nais kong maiwasan ang magkaroon ng diabetes at uminom ng gamot sa diabetes. Sana ay matugunan ninyo ang aking katanungan. - Roberto

Sagot

Maraming salamat Roberto sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc.

Ang iyong kondisyon ay tinatawag na Hyperglycemia. Ito ay ang pagtaas ng blood sugar level ng mas mataas sa normal. Sinusukat ang blood sugar level matapos ang 80-oras na fasting.

Ayon sa Cleveland Clinic, ikaw ay may “impaired glucose tolerance” o “pre-diabetes” kung ang iyong fasting blood sugar ay mula 100 hanggang 125 mg/dL. Kung ang fasting blood sugar level ninyo ay mas mataas sa 125mg/dL, kayo ay may diabetes na.

Maaari rin sukatin ang iyong blood sugar level, isa o dalawang oras matapos kumain. Kung ang iyong blood sugar level ay mas mataas sa 180 mg/dL, ay mataas ang inyong blood sugar level at kayo ay may “hyperglycemia”.

May mga kadahilanan ang pagtaas ng blood sugar level. Matapos kumain ng pagkain na mayaman sa carbohydrates katulad ng kanin, tinapay o pasta ay tumataas ang ating blood glucose (sugar) level. Tumataas din ang pag-release ng insulin ng ating katawan. Tinutulungan ng insulin ang glucose upang makapasok sa ating mga cells upang magamit ito bilang enerhiya. Ang excess na glucose na hindi nakapasok sa mga cells ay nai-store sa ating mga muscles at sa ating liver bilang glycogen.

Sa paraang nabanggit ay napapababa ng insulin ang ating blood sugar level. Kung hindi na nakagagawa ng insulin ang ating katawan o kulang na ang ginagawang insulin ng ating katawan ay maaaring tumaas ang ating blood sugar level. Maaari rin tumaas ang ating blood sugar level kung maging resistant ang ating katawan sa epekto ng insulin, kahit na normal ang level ng insulin ng ating katawan. Ang tawag sa kondisyong hindi na nakagagawa ang ating katawan ng insulin ay Type 1 diabetes. Ito ay Type 2 diabetes kung kulang ang insulin o resistant ang ating katawan sa epekto ng insulin.

May mga kondisyon pa na tumataas ang ating blood sugar level katulad ng pagkain ng maraming carbohydrates at kakulangan sa exercise o physical activity. Maaari ring tumaas ang blood sugar level kung may physical stress, tulad ng pagkakasakit ng sipon, trangkaso o anumang infection. Ang emotional stress ay maaari ring mapataas ang ating blood sugar level.

Ang mga sakit tulad ng Cushing syndrome, sakit sa ating pancreas at physical trauma tulad ng surgical operation ay magpapataas ng ating blood sugar level. Ang pag-inom ng steroids ay nakakataas ng ating blood sugar level. Ang pag-inom ng alak ay maaaring makapagpababa o makapagpataas ng blood sugar level.

Paano natin mapapababa ang ating blood sugar level sa natural na pamamaraan? Ayon sa Mayo Clinic, kinakailangan na balanse ang ating kinakain at iwasan ang pagkain ng maraming carbohydrates at matamis na inumin. Ang pagkain ng mga sumusunod na gulay ay makakatulong sa pagpapanatili ng mababang blood sugar level — kamatis, broccoli, cauliflower, lettuce, cabbage, green peas celery, bell pepper at talong. Maari ding kumain ng mga prutas na apple, peras, avocado, lives, strawberries, orange, coconut at oranges.

Bukod sa mga nabanggit ay ipinapayo din ng mga eksperto sa diabetes na regular na mag-exercise, pababain ang timbang at bawasan din ang iniinom na alak.

Sikapin na makapag-exercise ng 30 minutes sa isang araw o 150 minutes sa loob ng isang linggo. Ang aerobic exercise na may kasamang resistance training ay makakabuti sa iyong katawan at makakatulong sa pagbaba ng blood sugar level. Siguruhin lamang na uminom ng tubig habang nag-e-exercise. Ang dehydration ay maaaring makataas ng blood sugar level.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Gamitin ang anti-inflammatory diet para maiwasan ang mga sakit

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | September 13, 2022

Dear Doc Erwin,

Kamakailan ay dumating ang aking matalik na kaibigan mula sa Europe at nalaman ko sa kanya ang makabagong diet na makatutulong upang maiwasan ang maraming sakit, tulad ng sakit sa puso, diabetes at high blood pressure. Ayon sa kanya, maaari ring maiwasan ang cancer at depression sa pagkain ng tinatawag na “anti-inflammatory diet”.

Nais ko sanang malaman kung ano ang anti-inflammatory diet, kung ito ba ay makatutulong sa aking kalusugan at kung may mga pag aaral na tungkol dito. - Maria Josephine

Sagot

Maraming salamat Maria Josephine sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc.

Ang “inflammation” ay pamamaraan ng ating katawan upang malabanan ang mga bacteria, virus, toxins at infections. Ina-activate ng inflammation ang ating immune system upang ma-eliminate ang mga nabanggit at tinutulungan nito ang ating katawan na maghilom at gumaling mula sa sakit. Ang ganitong uri ng inflammation ay panandalian lamang hanggang sa maibalik ang ating katawan sa healthy state nito. Ngunit kung ang inflammation ay maging “chronic” o pang-matagalan, ito ay magiging dahilan ng maraming sakit, tulad ng diabetes, sakit sa puso, hypertension, cancer at Alzheimer’s disease. Ang tawag sa ganitong masamang uri ng inflammation ay Systemic Chronic Inflammation o SCI.

Sa pag-aaral na nailathala sa peer-reviewed journal na Nature Medicine noong December 2019, ang chronic inflammation o SCI ay unti-unti sumisira sa ating mga organs na dahilan ng maraming sakit, tulad ng diabetes, sakit sa puso, cancer at Alzheimer’s disease, depression at osteoporosis. Ayon pa rin sa pag-aaral na ito, habang tayo ay tumatanda ay tumataas ang levels ng mga inflammatory markers sa ating katawan, tulad ng cytokines, chemokines at acute phase proteins. Sa pag-aaral na inilathala sa scientific journal na Lancet noong 2010, ang mataas na level ng inflammatory marker na CRP sa ating katawan ay nangangahulugan ng pagtaas ng ating risk na magkaroon ng sakit sa puso at stroke.

Dahil sa mga nabanggit at mga pag-aaral tungkol sa anti-inflammatory effects ng mga antioxidants at polyphenols na makikita sa mga sari saring pagkain ay binuo ng mga eksperto ang “anti-inflammatory diet”. Ang diet na ito ay pagkain ng mga pagkain na mayaman sa antioxidants at polyphenols na nakatutulong sa ating kalusugan at lumalaban sa masamang uri ng inflammation sa ating katawan. Ang mga ito ay ang mga prutas na papaya, mangga pineapple at berries; mga gulay, tulad ng carrots, kalabasa at madahon na gulay; mga beans at lentils; isda na mayaman sa omega-3, tulad ng salmon, sardines at mackerel; yoghurt; at mga whole grains, tulad ng brown, red o black rice. Ang mga herbs at spices na turmeric, ginger, garlic, cinnamon at rosemary ay may anti-inflammatory properties din.

Kasama ng diet na ito ang pag-iwas sa mga pagkain na maaaring maging dahilan ng inflammation sa ating katawan, tulad ng asukal at mga refined carbohydrates, karne, pagkaing mayaman sa trans at saturated fats, at maalat na pagkain.

Bukod sa nabanggit na health benefits ng anti-inflammatory diet ay makatutulong ang diet sa mga indibidwal na may psoriasis, asthma at depression. Makababawas din ito ng pananakit ng katawan, pamamaga ng joints, pangangati at madaling pagkapagod.

Tandaan, ang kakulangan sa tulog at exercise at ang stress ay dahilan din ng chronic inflammation, kaya makabubuting matulog ng 8 hanggang 9 na oras sa gabi, mag-exercise ng 30 minuto limang beses isang linggo at umiwas sa stress. Lahat ng ito ay makatutulong sa pag-iwas sa sakit habang tayo ay tumatanda.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

‘Di lang pampa-sexy, pampababa pa ng blood sugar… Health benefits ng chia seeds

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | September 3, 2022

Dear Doc Erwin,

Ako ay 26 years old, may asawa, ngunit walang anak. Ipinayo ng nutritionist sa aking pinagtatrabahuan na dahil sa ako ay overweight at mataas ang blood sugar ay makabubuting subukan ko na idagdag sa aking diet ang chia seeds. Nais kong malaman kung ang chia seeds ay maganda sa kalusugan, mapapababa ba nito ang aking timbang at blood sugar? Ano ang posibleng adverse effect nito sa aking katawan? - Maria Elena

Sagot

Maraming salamat Maria Elena sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc. Ang chia seeds ay galing sa halamang Salvia hispanica na makikita sa Mexico. Makikita rin sa Amerika at Mexico at kahalintulad nito na tinatawag na Salvia columbariae. Ang chia seeds ay laganap din sa Guatemala at sa ibang parte ng Central at South Amerika. Ayon sa mga archeological evidence ang chia seeds ay kinakain na noon pang taon 3500 BC at ginagamit upang ialay sa mga Aztec gods sa mga religious ceremonies.

Ayon sa Harvard School of Public Health ay mayaman sa omega-3 fatty acids, fiber, protein, calcium, phosphorous at zinc ang chia seeds. Ang dalawang kutsara o 28 grams ng chia seeds ay naglalaman ng 140 calories, 4 grams ng protina, 11 grams ng fiber, 7 grams ng unsaturated fat, 18% ng RDA ng calcium at trace minerals na zinc at copper. Ayon pa sa Harvard School of Public Health, ang chia seeds ang pinakamayaman na halaman na naglalaman ng omega-3 fatty acids. Ito ay naglalaman ng complete protein dahil kumpleto ito ng 9 na essential amino acids na hindi ginagawa ng ating katawan.

Matatandang, ayon sa mga animal at human studies na nakatutulong ang omega-3 fatty acids sa ating cardiovascular health dahil pinapababa nito ang ating cholesterol, blood pressure at inflammation. Tumutulong dito ito na ma-regulate ang normal na tibok ng puso at maiwasan ang abnormal na pamumuo ng dugo.

Makatutulong ba ang chia seeds upang bumaba ang inyong blood sugar level? Ayon sa randomized clinical trial na ang resulta ay inilathala sa European Journal of Clinical Nutrition noong 2017 ay napatunayang makatutulong ang chia seeds upang maiwasan ang biglaang pagtaas ng blood sugar level matapos kumain kaya ito ay makakatulong sa mga taong may Type 2 diabetes. Ngunit may kakulangan pa ang mga research studies upang malaman kung makatutulong ang chia seeds upang mapanatili na mababa ang blood sugar level.

Bagama’t hindi pa napatutunayang ito nga ay epektibo na nagpapababa ng timbang at ng blood sugar level ay makatutulong pa rin ang chia seeds sa iyong kalusugan dahil sa mga nabanggit na epekto nito sa good and bad cholesterol, pagbaba ng blood pressure at inflammation sa ating katawan, pagpapanatili ng maayos na pagtibok ng ating puso at makaiiwas tayo sa abnormal na pamumuo ng ating dugo.

Tandaan, tulad ng sesame seeds at hazelnuts ay maaaring may allergy sa chia seeds kaya’t makabubuti na mag-ingat kung may allergy sa sesame seeds at hazelnuts at pinaplano na idagdag ang chia seeds sa iyong diet. Mas makabubuti rin na ibabad muna ang chia seeds sa tubig o juice bago ito kainin. Maaaring mag-expand ang chia seeds dahil kaya nitong mag-absorb ng tubig up to 12 times ng bigat nito kaya’t maaaring magbara ito sa iyong lalamunan kung kakainin ng tuyo at hindi pa naibabad sa likido.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com