Fish oil, makatutulong mapababa ang risk magkaroon ng breast cancer

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Jan. 6, 2025

Dear Doc Erwin,

Ako ay isang empleyado sa isang state university, 25-anyos at isang dalaga. May family history kami ng breast cancer, ang aking ina ay nagkaroon ng sakit na ito. Umiinom ako ng fish oil supplement alinsunod sa advice ng aking tiyahin. Ayon sa kanya makatutulong daw ito na makaiwas ako sa breast cancer. Nais ko sanang malaman kung ang fish oil supplement ay may kakayanan na mapababa ang risk ko na magkaroon ng breast cancer? May mga pananaliksik na ba na isinagawa upang malaman ang epekto nito sa pagkakaroon ng breast cancer? – Teresita

---

Maraming salamat Teresita sa iyong pagliham at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Ang fish oil supplement ay karaniwang naglalaman ng Omega-3 fatty acids na nagmumula sa flaxseed at matatabang isda katulad ng salmon, herring, sardines at mackerel. May iba’t ibang klaseng Omega-3 fatty acids, katulad ng ALA, EPA at DHA. Kadalasan ang EPA at DHA ang laman ng fish oil supplement at ito rin ang karaniwang ginagamit sa mga pananaliksik ng mga dalubhasa.

Maraming functions ang Omega-3 fatty acids sa ating katawan katulad ng pagiging parte nito sa pagbuo ng cell membranes at mga eicosanoids. Ang huling nabanggit ay ginagamit bilang mga signaling molecules ng ating katawan upang maging maayos ang functioning ng iba’t ibang organ systems natin. Tumutulong din ang Omega-3 fatty acids

upang lumakas ang ating immune system. Mayroon din itong anti-inflammatory, antimicrobial at antiviral effects.

Ayon sa Food and Nutrition Board ng Amerika ang kakulangan sa Omega-3 fatty acids ay maaaring magresulta sa sakit sa balat -- pagiging magaspang nito, makaliskis at dermatitis. Maaari ring humina ang immune system kung magkukulang ang ating katawan sa Omega-3 fatty acids, ayon sa pag-aaral na pinamunuan ni Dr. Michael McBurney ng Fatty Acid Research Institute sa Amerika.

Maraming mananaliksik ang naniniwala na dahil sa anti-inflammatory effect ng Omega-3 fatty acid at pag-inhibit nito ng mga cell growth factors, ang pagkain ng mga isda at halaman o pag-inom ng Omega-3 supplement (katulad ng fish oil) ay makatutulong mapababa ang risk na magkaroon ng breast cancer.

Sa isang prospective study na tinawag na Singapore Chinese Health Study kung saan pinag-aralan sa loob ng limang taon ang mahigit sa 35,000 na kababaihan na may edad na 45 hanggang 74, nabawasan ng 26 percent ang risk na magkaroon ng breast cancer ang mga kababaihan na mataas ang intake ng Omega-3 fatty acid. Ang resulta ng pag-aaral na

ito ay nailathala sa British Journal of Cancer noong taong 2003.

Sa isang pananaliksik na pinangunahan ni Dr. Theodore Brasky ng Fred Hutchinson Cancer Research Center sa Seattle, Washington sa Amerika, bumaba ng 32 porsyento ang risk na magkaroon ng breast cancer sa mga kababaihan na umiinom ng fish oil supplement. Mahigit sa 35,000 na kababaihan na may edad 50 hanggang 76 ang kasali sa

pananaliksik na ito na nailathala noong July 2010 sa scientific journal na Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention.

Base sa mga malawakang pananaliksik na nabanggit, makakatulong ang fish oil supplement o pagkain ng mga isda at halaman na mayaman sa Omega-3 fatty acids upang maibaba ang risk na magkaroon ng breast cancer.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Health benefits ng N-Acetylcysteine

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Dec. 30, 2024

Dear Doc Erwin, 

Masugid akong tagasubaybay ng BULGAR newspaper at ng Sabi ni Doc column. Ako ay 56 years old at dating heavy smoker. Limang taon na ang nakakaraan, matapos ang ilang buwan na unti-unting pagbabawas ng paninigarilyo ay naitigil ko ito. Bagama’t naihinto ko ang bisyo na ito, kamakailan lamang ay nagkaroon ako ng sakit, at matapos kumonsulta sa aming doktor ay na-diagnose ako na mayroong Chronic Obstructive Pulmonary Disease o COPD. 

Isa sa mga gamot at supplement na inireseta sakin ay ang N-Acetylcysteine o NAC. Ano ba ito? Makakatulong ba ito sa aking kalagayan? May mga pag-aaral na ba sa epekto nito sa sakit na COPD? -- Pedro

---

Maraming salamat Pedro sa iyong pagliham at pagiging masugid na tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Ayon sa Office of Dietary Supplements ng National Institute of Health (NIH) ng bansang Amerika ang N-Acetylcysteine o NAC ay galing sa amino acid na cysteine. Ito ay may kakayanang labanan ang inflammation (anti-inflammatory effects) sa ating katawan.

Ang NAC ay kino-convert ang ating katawan sa glutathione, isa sa mga pinakamalakas na anti-oxidant na panlaban sa sakit at sa mga epekto ng pagtanda (effects of aging). 

Sa mga pag-aaral na inilathala noong November 2, 2020 sa clinical journal na Therapeutics and Clinical Risk Management, ang NAC ay isa sa mga mabisang gamot laban sa sakit na COVID-19 na sanhi ng SARS-Cov-2 virus. Sa dalawa pang pag-aaral na inilathala sa Current Medicinal Chemistry (taong 2006) at sa Free Radical Biology (taong 2008) ay napatunayan na itong mabisang panlaban sa mga sakit na dulot ng mga virus (anti-viral properties) at nagpapalakas din ito ng immune system natin panlaban sa mga sakit.

Dahil ang NAC ay may mucolytic activity ay maaari itong gamitin sa paggamot sa mga sakit na ubo na may plema at iba pang karamdaman katulad ng iyong sakit na COPD. Sa isang artikulo sa journal na American Family Physician (2009) ay inihayag ni Dr. Paul Millea na ang NAC ay ginagamit ng mga doktor upang gamutin ang COPD at iba pang sakit katulad ng influenza, pulmonary fibrosis, infertility at PCOS.

Sa isang pananaliksik kung saan pinag-aralan ang epekto ng NAC sa COPD sa 1,392 na pasyente ay napatunayan na epektibo ito sa panggamot sa COPD. Inilathala ito sa Journal of International Medical Research noong 1983. Naging mabisa rin ang NAC upang mag-improve ang lung function ng mga maysakit na COPD, base ito sa isang pananaliksik na nalathala sa European Respiratory Journal noong taong 1992.

Ayon sa mga nabanggit na mga pag-aaral ay epektibo ang N-Acetylcysteine (NAC) sa iyong sakit na COPD. Epektibo rin ito sa iba’t ibang uri ng sakit dahil sa antiviral at antimicrobial effects nito at napapalakas nito ang ating immune system.

Sana ay nakatulong ang column na ito sa’yo upang maintindihan ang halaga ng gamot na N-Acetylcysteine sa iyong sakit at kung anu-ano ang mga health benefit nito.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Natural supplements para sa depression at anxiety

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Dec. 24, 2024

Dear Doc Erwin, 

Ako ay isang college student sa isang pribadong unibersidad. Nu‘ng nakaraang taon ay na-diagnose ako na may depression at anxiety disorder. Sa kasalukuyan ay umiinom ako ng mga gamot na inireseta ng aking doktor. Bagama‘t epektibo naman ang mga gamot na aking iniinom, nais ko sanang malaman kung may mga pagkain o natural supplements na maaari kong inumin upang mabawasan ang aking depression at anxiety. — Alexandra

---

Maraming salamat Alexandra sa iyong pagliham at pagsubaybay sa Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Sa isang clinical trial na pinangunahan ni Dr. Sue Penckofer ng Loyola University Chicago nakitaan ng pag-improve ng depression at anxiety ang mga study participants matapos bigyan ng Vitamin supplement sa loob ng anim na buwan. Inilathala ang resulta ng pananaliksik na ito sa Journal of Diabetes Research noong September 7, 2017.

Mas malaki naman ang improvement ng depression sa mga umiinom ng gamot na antidepressant kung sabay na umiinom din ng Vitamin D supplement kumpara sa mga umiinom lamang ng gamot na antidepressant. Ito ang naging resulta ng isang pananaliksik na inilathala noong October 17, 2011 sa International Journal of Geriatric Psychiatry.

Ang Magnesium at L-Theanine supplements ay makakatulong din sa anxiety. Sa isang systematic review sa University of Leeds sa United Kingdom sa pangunguna ni Dr. Neil Bernard Boyle at inilathala sa scientific journal na Nutrients noong April 26, 2017, may positibong epekto sa anxiety ang pag-inom ng Magnesium supplement. 

Ang green tea at black tea ay may sangkap na panlaban sa anxiety. Ang sangkap na ito na tinatawag na L-Theanine ay nakakatulong laban sa anxiety sa pamamagitan ng pagpapababa nito ng stress response at cortisol level. Ito ang naging resulta ng pag-aaral nina Dr. David White ng Centre for Human Psychopharmacology sa Swinburne University of Technology sa bansang Australia. Makikita ang pag-aaral na ito sa journal na Nutrients, na inilathala noong January 19, 2016.

Bagama‘t ang mga nabanggit na natural supplements ay karaniwan nating iniinom, mas makakabuti na sumangguni sa iyong doktor upang malaman ang tamang dosage na iinumin at kung ang mga ito ay maaaring inumin kasama ng iniinom mong mga gamot.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com