Pagpapatupad ng supplemental feeding program, mas maraming araw, mas mainam

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | October 2, 2025

Sa pagdinig ng Senate Committee on Finance sa panukalang pondo ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) para sa 2026, isinulong ng inyong lingkod na gawing 200 imbes na 120 ang bilang ng araw para sa pagpapatupad ng supplemental feeding program ng ahensya.Kung babalikan natin ang Masustansyang Pagkain Para sa Batang Pilipino Act (Republic Act No. 11037), mandato sa DSWD, sa pakikipag-ugnayan sa mga local government units, na magsagawa ng supplemental feeding program sa mga day care center para sa mga batang tatlo hanggang limang taong gulang na kulang sa nutrisyon.

Mahalaga ang programang ito, lalo na’t marami sa mga batang wala pang limang taong gulang ang humaharap sa kakulangan sa nutrisyon. Kung babalikan natin ang pag-aaral ng Second Congressional Commission on Education (EDCOM II), lumalabas na isa sa tatlong batang wala pang limang taong gulang ang stunted o maliit para sa kanilang edad. Epekto ang stunting ng kakulangan sa nutrisyon sa unang 1,000 araw ng buhay — mula sa sinapupunan hanggang sa ikalawang kaarawan ng isang bata. 

Sa ilalim ng batas, hindi dapat bumaba sa 120 araw ang bilang ng araw para sa supplemental feeding program ng DSWD. Ngunit batay sa ating mga obserbasyon, nararanasan ng mga benepisyaryo ng programa ang tinatawag nating summer slide, kung saan muling nagkukulang ang kanilang timbang pagkatapos ng summer vacation. 

Kaya naman iminumungkahi nating dagdagan ang araw ng feeding program upang umabot ito sa 200 araw, katumbas halos ng isang buong school year. Sa ganitong paraan, mas mapapanatili natin ang kalusugan ng mga benepisyaryo at maiiwasan natin na muling magkulang ang kanilang timbang.

Upang matiyak na maipapatupad ng mga LGUs ang supplemental feeding program, iminumungkahi rin natin sa DSWD ang mas maigting na pakikipag-ugnayan sa Department of the Interior and Local Government (DILG). Ayon kasi sa ahensya, 45% ng mga LGUs ang hindi nakakatanggap ng pondo para sa feeding program dahil sa mga isyu sa liquidation.

Mahalaga ang pakikipag-uganayan ng DSWD sa DILG, lalo na’t responsibilidad na ng mga LGUs ang pagpapatupad ng mga programa para sa early childhood care and development (ECCD). Nakasaad ito sa Early Childhood Care and Development System Act (Republic Act No. 12199), kung saan minamandato ang DILG na tiyaking ipinapatupad ng mga LGUs ang mga programa para sa ECCD.

Muli namang naninindigan ang inyong lingkod na tututukan ng panukalang 2026 national budget ang edukasyon. Patuloy din nating hinihikayat ang ating mga kababayan na tuluy-tuloy lang ang pagbabantay sa pagtalakay ng panukalang 2026 national budget upang matiyak na inilalaan natin sa tamang mga programa ang ating binabayad na buwis. 

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Nagsasalpukan na ang Kamara at Senado

ni Ka Ambo @Bistado | October 1, 2025

Maselan ang expose ni ex-Senate President Chiz Escudero.

Direkta niyang winasak ang kredibilidad at reputasyon ng dati niyang “tandem” na si ex-Speaker Martin Romualdez — magkasabay silang umaktong lider ng Lower at Upper Chamber.

----$$$--

NAKAKATULIG ang pagbubunyag dahil aktuwal niyang itinuro si Romualdez na “utak o mastermind” ng flood control project scam.

Direkta rin niyang ibinunyag na ginamit umano ang “for later release” insertion sa budget — bilang payola sa mga kongresista upang isulong ang impeachment complaint laban kay VP Sara.

----$$$--

HINDI ordinaryong tao, media o mambabatas si Escudero, bagkus ay dating Top 3 leader ng ating Republika.

Ang kanyang talumpati ay dokumentadong ebidensya ng “inutil” na Kamara ng mga Representante — sa panahon mismo ng kanyang panunungkulan din bilang puno ng Senado.

----$$$--

DAPAT maunawaan ng lahat ang kahulugan ng terminong Kongreso o Congress sa wikang Ingles.

Kapag sinabing Congress, ito ay magkakambal na Senado at Kamara ng mga Representante.

----$$$---

MAITUTURING na “kambal-tuko” ang Kamara at Senado na “iisa lang ang puso”, kumbaga sa “conjoined twins” na mistulang isang thoracopagus.

Hindi puwedeng mabuhay ang “isa sa kambal”, kapag pinatay mo ang ikalawa.

Ang buhay ng magkakambal ng thoracopagus — ay iisa!

----$$$--

KUNG isang thoracopagus ang Kamara at Senado, ang expose ni Escudero ay maituturing na “suicidal”.

Hindi pagpapatiwakal ng kanyang “sariling personalidad” bagkus ay pagpapatiwakal ng lehislatura.

Kumbaga, left ventricle at right ventricle na bahagi ng puso — ay magkatuwang na bobomba ng dugo patungo sa lahat ng ugat o sangay ng pamahalaan.

-----$$$--

DAPAT nating maunawaan na ang presidential form of government ng Pilipinas ay umaandar bilang “conjoined triplets” — ehekutibo, lehislatura at hudikatura.

Maituturing ang ehekutibo, lehislatura at hudikatura — na craniopagus -- magkadugtong ang bungo o skull — na pinaglalagakan ng utak.

----$$$--

MALINAW kung gayon na kapag paralisado o may cancer ang “lehislatura” direktang mahahawa rito ang ehekutibo na ikinakatawan ng Malacanang — at maging ang hudikatura na ikinakatawan ng Korte Suprema.

Ang paggguho ng legislature — Kamara at Senado -- ay pagguho rin ng Malacanang kung saan apektado rin ang hudikatura.

-----$$$--

TALIWAS sa ibang porma ng gobyerno na “normal twins” ang tatlong sangay ng gobyerno, “in-practice” — conjoined twins naman ang pundasyong ito ng demokratikong gobyerno sa Pilipinas.

Ang expose ni Escudero ay pag-aakalang, magkahiwalay ang Kamara at Senado — na isang mapanganib na “konsepto”.

Kapag nawasak ang isa sa kambal ay tuluyan ding magwawasak “silang dalawa”.

-----$$$--

ANG nakakatakot, kung ito ay totoong “conjoined triplets”, posibleng direktang apektado ang ehekutibo, kung saan maaari ring gumuho nang hindi inaasahan!

Hindi sana totoo ang pagtaya o konseptong ito.

Nakakatakot ang mga susunod na kabanata!

---$$$--

SA ibang bansa na talamak ang corruption, na isang unicameral -- binubuwag ang Kongreso, babalasahin ang burukrasya at magsasagawa ng “snap election”.

Iyan ay para maiwasan ang madugong kudeta o military intervention sa katwirang: “Ipreserba ang Konstitusyon” -- na may pagkakataong dikta dili kaya’t may basbas ng mga dayuhan!

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Pagkuha ng CFO Guidance and Counseling Certificate ng Pinoy na ikakasal sa dayuhan

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | October 1, 2025

Dear Chief Acosta,

May katanungan ako tungkol sa dokumentong kailangan ko diumano isumite upang makabalik sa Australia. Isa akong software developer at dalawang taon na ang nakalipas mula nang ikasal ako sa isang Australian. Nitong nakaraan, umuwi ako sandali rito sa ating bansa para dumalo sa kasal ng kaibigan ko. Ngunit noong pabalik na ako ng Australia, hindi ako pinayagang makaalis ng immigration officer sa paliparan sa araw ng aking paglipad dahil diumano ay wala akong Commission on Filipinos Overseas (CFO) Guidance and Counseling Certificate. Ano ba itong CFO Guidance and Counseling Certificate at para saan ito? Maraming salamat.

-- Carmela

---

Dear Carmela,

Ang lahat ng Pilipinong pupunta sa ibang bansa bilang asawa, fiancé o iba pang kabiyak o partner ng banyaga, dating Filipino citizen, o dual citizen, ay kinakailangang sumailalim sa mandatoryong Commission on Filipinos Overseas (CFO) Guidance and Counseling Program (GCP) upang makakuha ng CFO guidance and counseling certificate. Partikular itong nagbibigay ng lugar kung saan maaari nilang ipahayag at talakayin ang kanilang mga partikular na alalahanin tungkol sa migration at iba’t ibang aspeto ng kanilang mga relasyon tulad ng hadlang sa komunikasyon, pamamahala sa pananalapi, pagkakaiba sa personalidad at kultura, relasyong sekswal, at iba pa. Ang CFO ay isang ahensya sa ilalim ng tanggapan ng Pangulo, na nakatuon sa kapakanan ng mga Pilipinong permanenteng naninirahan sa ibang bansa.

Ang GCP ng CFO ay isang natatanging programa ng pamahalaan na naglalayong pangalagaan at protektahan ang kapakanan ng mga Pilipinong ikakasal sa mga dayuhan. 

Kaugnay nito, nakasaad sa Seksyon 16 (j) ng Republic Act (R.A.) No. 9208 (Anti-Trafficking in Persons Act), na inamyendahan ng Seksyon 11 ng R.A. No. 11862 na:

“Section 16. Programs that Address Trafficking in Persons. – The government shall establish and implement preventive, protective and rehabilitative programs for trafficked persons. For this purpose, the following agencies are hereby mandated to implement the following programs: x  x  x

(j) Commission on Filipinos Overseas (CFO) – shall conduct pre-departure counseling services for Filipinos in intermarriages and bi-national couples, including an orientation on human trafficking and other forms of exploitation and reporting mechanisms and services available to the victims and survivors; and maintain a watch list database of foreign nationals with a history of domestic violence, involvement in trafficking in persons, mail-order-bride schemes, child abuse, and sexual abuse. It shall develop a system of accreditation of NGOs that may be mobilized for purposes of conducting pre-departure counseling services for Filipinos in intermarriage and bi-national couples. As such, it shall ensure that the counselors contemplated under this Act shall have the minimum qualifications and training of guidance counselors as provided by law.”

Gayon din, sa ilalim ng Seksyon 6 (e) ng R.A. No. 10906 (Anti-Mail Order Spouse Act), ang CFO ay inatasang magsagawa ng pre-departure counseling services. Ayon dito:

“Section 6. Mandatory Programs. - The government shall establish and implement preventive, protective, and rehabilitative programs for victims of the unlawful acts and practices enumerated in Section 3 of this Act. For this purpose, the following agencies are hereby mandated to implement their respective programs:

x  x  x

(e) Commission of Filipino Overseas (CFO) – The CFO shall conduct pre-departure counseling services for Filipinos who have contracted marriages with partners from other countries with different cultures, faiths, and religious beliefs. It shall develop a system for accreditation of NGOs that may be mobilized for purposes of conducting pre-departure counseling services for Filipinos in intermarriages. The CFO shall ensure that the counselors contemplated under this Act shall have the minimum qualifications and training required by law.”

Layunin ng programang ito na bigyan ng mahahalagang impormasyon at kasangkapan ang mga kalahok upang mapaghandaan nila ang mga posibleng panganib at hamon sa isang cross-cultural o magkaibang kultura na pag-aasawa. Itinatampok din sa GCP ang mga mahahalagang isyu na maaaring harapin ng isang Pilipino sa bansang pupuntahan niya, tulad ng pagkakaiba sa kultura; balakid sa wika o komunikasyon; karahasan sa tahanan; at human trafficking. Tinuturuan din ang mga kalahok kung paano iwasang maging biktima, at kung saan sila maaaring humingi ng tulong.

Inilunsad ng CFO ang GCP bilang bahagi ng kanilang mandato na protektahan ang mga Pilipino sa labas ng bansa. Obligado ang mga Pilipinong lalabas ng bansa para magpakasal sa kanilang banyagang fiancé(e) o asawa na dumaan sa GCP bago sila mabigyan ng CFO guidance and counseling certificate, isang dokumentong kailangan sa pagkuha ng visa o pag-alis ng ating bansa.

Ang programang ito ay hindi lamang nagbibigay ng kaalaman, kundi nagsisilbing proteksyon laban sa mga mapang-abusong relasyon at mapanlinlang na mga kasunduan sa pag-aasawa. Ang mga Pilipinong planong magpakasal o nagpakasal sa mga dayuhan, at permanenteng maninirahan o naninirahan sa ibang bansa ay kailangang magparehistro at sumunod sa mga kinakailangang proseso ng CFO bilang bahagi ng kanilang exit clearance mula sa Philippine immigration. 

Ang mga hakbanging ito ay itinakda upang mental na ihanda ang mga marriage migrants, at upang matiyak ang kanilang kaligtasan at kapakanan habang sila ay humaharap sa mga bagong oportunidad at kapaligiran sa ibang bansa.

Tungkol sa iyong sitwasyon, kailangan mong gumawa ng reserbasyon at magparehistro online upang makatanggap ng barcoded form na maglalaman ng impormasyon tulad ng oras at petsa ng appointment, lokasyon ng opisina, at iba pang mahahalagang detalye kaugnay sa iyong pagbisita sa CFO. Ang pagdalo sa GCP ay isinasagawa nang personal sa pangunahing tanggapan ng CFO sa Maynila, at sa mga sangay nito sa Cebu at Davao, sa pamamagitan ng Reservation and Registration System.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.