Hindi itataas ang presyo ng mga bilihin, good news sa taumbayan

ni Leonida Sison @Boses | October 25, 2025

Nakakadismaya man ang pagtaas ng mga bilihin at bayarin nitong mga nakaraang buwan, hindi naman natin kailangan pang mangamba sa ngayon at sa mga susunod na buwan. 

Dahil ayon mismo sa Department of Trade and Industry (DTI), walang taas-presyo na mangyayari sa mga pangunahing bilihin hanggang matapos ang taong 2025. Isang kumpirmadong balitang agad na nagpagaan ng loob sa mga konsyumer na halos araw-araw ay naghahabol sa kanilang budget at naghihigpit ng sinturon. 

Sa opisyal na pahayag ni Trade and Industry Secretary Ma. Cristina Aldeguer-Roque, tiniyak niyang mananatiling matatag ang presyo ng mga basic necessities at prime commodities gaya ng sardinas, instant noodles, kape, gatas, sabon, at iba pang pangunahing bilihin.

Ayon kay Roque, nakipagpulong ang DTI sa mga manufacturer at producer upang mapanatili ang kasalukuyang presyo, at sa kabutihang palad, pumayag ang mga ito. Aniya, magandang senyales ito ng kooperasyon sa pagitan ng pamahalaan, negosyante, at mamimili, isang bihirang tagpo sa panahon ng patuloy na krisis sa ekonomiya. 

Sa halip na itulak pataas ang presyo, piniling tumulong ng mga kumpanya sa pamamagitan ng hindi pagdagdag sa presyo ng mga bilihin. 

Kung tutuusin, ramdam ang ginhawang ito lalo na sa mga pamilyang halos hindi na alam kung paano pagkakasyahin ang sahod sa harap ng sabayang taas ng renta, pamasahe, at kuryente at tubig. 

Sa ganitong ulat, may dahilan ang bawat mamimili para makahinga nang maluwag, kahit pansamantala lamang. Ang kooperasyon ng bawat sektor ay maituturing na tagumpay, at patunay na kung gugustuhin, maaaring pagsabayin ang kita ng negosyo at kapakanan ng publiko. 

Hindi kailangang laging pera ang sukatan ng progreso, minsan, ang pagpigil sa taas-presyo ay mas malaking tulong kaysa anumang ayuda. 

Ngunit higit pa sa ginhawa, dapat ding magsilbing paalala ito na ang ekonomiya ay hindi laging tungkol sa merkado at negosyo, ito rin ay tungkol sa pagmamalasakit sa taumbayan. 

Ang bawat desisyon ng pamahalaan at pribadong sektor ay may direktang epekto sa mesa ng bawat Pinoy. Kaya ang pagpapanatili ng presyo ng bilihin ay hindi lang polisiya, kundi isang moral na tagumpay sa panahong halos lahat ay nagtitiis. 

Gayundin, ang hakbang na ito ay pagpapakita ng pagkakaisa, at pagkilala sa tunay na halaga ng malasakit, kung saan magagawang panatilihing abot-kamay ang pang-araw-araw na pamumuhay.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Ayaw maglabas ng SALN, out sa public service!

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | October 24, 2025

Isang malaking katanungan ang lagi nating nauulinigan sa mga tumpok ng talakayan kung saan-saan. At iyan ay ang diretsahang katotohanan na matagal nang nangyayari ang mga anomalya sa flood control, ngunit bakit ngayon lamang ito nagsisilabasan?

Aba’y antagal-tagal na nga naman nitong nagaganap, noong araw pang paboritong proyekto na nauuwi sa pagmumulto lamang — hanggang sa isang kisap-mata ay parang bulkang sumabog tulad ng galit ng ating mga kababayan.

Sa una pa man, kaya iyan ay hinahabol na proyekto ng mga mapagnasa ng kamal-kamal na ilegal na yaman sapagkat ang akala nila, dahil nga iyan ay mekanismo sa flood control ay maaari rin talaga iyang maanod ng pagbaha at kalaunan ay gumuho — dahilan para maabsuwelto sila at muling makapaglaan ng panibagong wawaldasin sa nasabing proyekto, habang akala nila ay patuloy silang makalulusot sa pananagutan sa taumbayan. 

Hanggang sa dumating ang mga pagbaha, at ito'y lumala nang lumala. Dumatal ang bagyo — sunud-sunod pa ang mga itong nagngangalit na bumugso — tila gustong lunurin ang hinahabol nitong pabagsakin. At galit ng taumbayan ay unti-unting nagpuyos, nagpupuyos pa at hindi na maaaring maliitin sapagkat nilulunod na sila ng epekto ng korupsiyon ng mga ganid sa pamahalaan. 

Napilitang magsalita ang mga naipit, samantalang naglaho ang mga nabahag ang buntot na mga nag-akalang tuloy lang ang kanilang ligaya sa pagwawasiwas ng kapangyarihang mayroon palang katapusan. 

Hindi na muling papayag ang mamamayan na muling sarhan ang nabuksan nang kahon na punung-puno ng ahas ng katiwalian. Bawat pagtatakip at kuntsabahan ay dagdag na galit ng taumbayan ang katapat. 

Pinababalik na diumano ng mayorya si Sen. Panfilo Lacson bilang tagapanguna ng makapangyarihang Senate Blue Ribbon Committee sa pagbabalik ng sesyon sa Nobyembre. Si Lacson ang hindi tumanggap ng pork barrel, siya ang walang insertion sa pambansang budget, at iyan ay kanyang pinili sa kanyang pagdedesisyon sa uri ng kanyang pagsisilbi sa bayan. 

Kaya naman hindi tulad ng mga nagsitandaang mga dating senador na hindi na makabalik sa Senado, si Lacson ay patuloy na nahahalal. Sapagkat napanatili niya ang tiwala sa kanya ng mga botanteng Pilipino, lalo na nitong nakaraang eleksyon, na maraming itinumbang trapong bagama’t malalaki ang pangalan ay naiwan na lamang ngayon sa kangkungan. 

Samantala, may mga naglalabas nang mga mambabatas ng kani-kanilang Statement of Assets, Liabilities and Net Worth o SALN. Iyan naman ay hindi dapat itago, sapagkat karapatan ng taumbayang malaman ang mga interes ng mga lehislador na itong piniling lumagay sa mata ng publiko!

Para doon sa mga ayaw maglabas ng kanilang SALN, wala kayong karapatan sa public service! Bumalik na lamang kayo sa pribadong sektor kung ayaw ninyo ng transparency! At kung wala naman kayong itinatago, bakit may reserbasyon kayong ilabas ang dokumentong ito nang may pagkukusa at may dangal?

Ipasa na ang Freedom of Information Act! Samantalang may executive order na ukol dito, hindi naman nito sakop ang lehislatura. Kaya’t nananatiling natatakpan ang mga kaganapan at impormasyong dapat sana’y alam ng taumbayan! Hanggang ngayon ay nakabinbin pa rin ang bill na iyan at hindi maipasa-pasa. Napakaraming multo ninyo ba ang maglalabasan kapag iyan ay naisabatas? Katakutan ninyong higit ang galit ng mga Pilipino! Lalabas at lalabas ang katotohanan. At sa takdang panahong nagpapakalango kayo sa ligayang dulot ng panggagatas sa payat na payat at gutom nang mga Pilipino, kayo ay mabibistado, babagsak, at hindi na muling makakabangon. 

Hustisya ang panawagan ng taumbayan — pananagutan, pagkulong sa lahat ng tiwali nang walang sinisino, pagbabalik sa mga ninakaw, pagbuwag ng sistema ng korupsiyon, at paglilinis ng pamahalaan nang walang itinitira ni katiting na anay!

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Termino ng mga korporasyon

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | October 24, 2025

Dear Chief Acosta,

May katanungan ako patungkol sa korporasyong pinatatrabahuhan ng asawa ko. May alalahanin sila hinggil sa termino ng kanilang korporasyon dahil inisyuhan ito ng Certificate of Incorporation ng Securities and Exchange Commission (SEC) noong 01 Agosto 1974. Ayon sa kanilang Articles of Incorporation (AOI), ang korporasyon ay may termino na 50 taon, maliban na lamang kung ito ay palalawigin. Gayunman, ang Board of Directors ng korporasyon kung saan nagtatrabaho ang asawa ko ay hindi nag-aplay para sa pagpapalawig ng termino nito. Tanong ko lang kung mapapawalang-bisa ba ang pag-iral ng kanilang korporasyon sa paglipas ng orihinal nitong termino tulad ng nakalagay sa kanilang AOI o ang bagong probisyon sa ilalim ng Revised Corporation Code ang mananaig kung saan ang mga korporasyon ay dapat magkaroon ng panghabang-buhay na pag-iral. Salamat sa iyong tugon. -- Vivencio

---

Dear Vivencio,

Ang Pilipinas ay isa sa iilang bansa na nagtatakda ng mga limitasyon sa termino ng korporasyon bago ang pagsasabatas ng Republic Act (R.A.) No. 11232 o kilala bilang “Revised Corporation Code of the Philippines” (RCCP). Ito ay pinagtibay noong Pebrero 20, 2019, nang lagdaan ni dating Pangulong Rodrigo R. Duterte at nagkabisa ito noong Pebrero 23, 2019.

Sa Seksyon 2 ng RCCP, nakasaad dito ang kahulugan ng korporasyon: 

“Sec. 2. A corporation is an artificial being created by operation of law, having the right of succession and the powers, attributes, and properties expressly authorized by law or incidental to its existence.”

Sa ilalim naman ng Seksyon 11 nito, ipinaliwanag naman ang termino ng korporasyon. Nakalagay dito na:

“Section 11. Corporate Term. - A corporation shall have perpetual existence unless its articles of incorporation provides otherwise.

Corporations with certificates of incorporation issued prior to the effectivity of this Code, and which continue to exist, shall have perpetual existence, unless the corporation, upon a vote of its stockholders representing a majority of its outstanding capital stock, notifies the Commission that it elects to retain its specific corporate term pursuant to its articles of incorporation: Provided, That any change in the corporate right of dissenting stockholders in accordance with the provisions of this Code.

xxx"

Bago ang pagsasabatas ng RCCP, ang mga korporasyon sa ating bansa ay may limitadong termino na humahantong sa pagkawala ng kita at kabuhayan para sa mga pamilya, at pagkawala ng pamana at pangarap para sa mga negosyante at empleyado. Ang panghabang-buhay na termino ng korporasyon bilang default na opsyon ay naglalayong tugunan ang problemang ito. Pinapayagan din nito ang mga korporasyon na bumuo ng mga pangmatagalang plano at tumingin sa mas napapanatili at malalayong estratehiya para sa higit pang paglago ng ekonomiya.

Gayunpaman, maaaring piliin ng mga korporasyon na lagyan ng limitasyon sa termino sa kanilang Articles of Incorporation (AOI) upang bigyan ang mga stockholder ng pagkakataon na masuri ang kinabukasan ng korporasyon at matukoy sa puntong iyon na tapusin ang mga gawain ng korporasyon o pahabain ang buhay ng korporasyon.

Sa sitwasyong iyong nabanggit, ang pag-iral ng korporasyon kung saan nagtatrabaho ang iyong asawa ay hindi nagtatapos sa paglipas ng orihinal nitong termino gaya ng tinukoy sa kanilang AOI. Kung pipiliin ng isang umiiral na korporasyon na magkaroon ng limitasyon sa termino, ang mga stockholders na kumakatawan sa mayorya ng natitirang stock ng kapital nito ay dapat bumoto upang panatilihin ang partikular na termino nito at dapat ipaalam sa SEC na pinipili nitong panatilihin ang partikular na termino ng kumpanya, alinsunod sa AOI nito. 

Sa kabilang banda, ang mga umiiral na korporasyon ay hindi kailangang gumawa ng anumang hakbang upang palawigin ang kanilang termino dahil awtomatiko silang maituturing na may habambuhay na termino ayon sa Seksyon 11 ng RCCP, kahit na may nakapirming termino na nakalagay sa kanilang umiiral na AOI bago naisabatas ang RCCP.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.