Sinungaling na makina, magnanakaw na kandidato!

ni Fr. Robert Reyes - @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | July 3, 2023

Isang taon na siya. Isang taon na sila. Isang taon na tayong nagtatanong, nagtataka, nagngingitngit at nagagalit. Ngunit, kung ano ang pagdurusa’t pagluluksa ng marami siya namang pagsasaya’t pagpapasasa ng iilan. Ilang pangakong napako? Ilang pag-asang binalasa? Ilang panaginip ang pinalitan ng bangungot? Ilang taong pakikibaka ang nabasura sa malamig, walang pakundangang makina ng pangdaraya. Matic at smart na, plastik at korup pa! Ano nga ang wika ng matatanda?

Magkakambal daw ang sinungaling at magnanakaw. Sinungaling na makina!

Magnanakaw na kandidato! Inabusong botante. Gutom at dismayadong mamamayan.

Manhid, walang pakiramdam at walang pakialam silang mga ketonging namumuno sa ating lipunan. Ito ang nagagawa ng ketong, ngunit iba-iba ang ketong. Merong ketong ng balat at laman. Merong ketong na isip, puso at kaluluwa. Ano ang mas malala sa dalawa?

Sa ebanghelyo noong nakaraang Biyernes, mababasa ito:

“Lumapit sa kanya ang isang may ketong at paluhod na nagsabi: ‘Ginoo, kung gusto mo, mapalilinis mo ako.’ Iniunat ni Jesus ang kanyang kamay, hinipo siya at sinabi: “Gusto ko, luminis ka!” Nang oras ding iyo’y gumaling ang lalaki sa kanyang ketong.” (Mateo 8:1-4)Pinagnilayan natin ang ebanghelyo sa harap ng Commission on Elections (Comelec).

Ganito ang aking nakita’t ibinahagi. Ang ketong ay nakakadiri, nakakatakot, nakakahiya.

Noong araw, ito ay nakakamatay, hindi lang dahil sa sakit kundi sa kahihiyan din. Buhay pa noong araw ang kahihiyan. Kapag may sakit kang nakakahawa tulad ng ketong, ikaw ang umiiwas sa lahat.

Ikaw ay nahihiya. Kapag nagkamali ka, o nakagawa ng hindi tama at maganda, nahihiya ka. Kapag nagkasala ka tulad ng pangangalunya, pagnanakaw, pananakit at pagpatay, nahihiya ka.

Bakit may kahihiyan noon? Dahil meron pang tinatawag na konsensya. At kapag meron ka nito, meron ka ring hiya at alam mo ang kahalagahan ng delikadeza.

Subalit, may ketong din noon at ngayon na pareho at walang pagbabago. Ito ang ketong ng kasalanan.

Ang kasalanan ay paglayo sa Diyos na ipagpalit sa diyos-diyosang pera, pag-aari at kapangyarihan.

Nakamamanhid ang kasalanan. Namamanglaw ang buhay at init ng Diyos sa katawan, puso, diwa, isip at kaluluwa ng nagkakasala. Malamig, malayo, matamlay, parang may ketong ang makasalanan.

Dahil sa kasalan, kumakapal ang mukha. Nawawala ang kahihiyan at wala nang delikadeza.

Dahil sa kasalan lumalabo na rin ang mata. Wala nang nakikita, lalo na ang kapwa. Wala nang higit na maganda kundi pera.

Dahil sa kasalanan bumabaluktot ang dila, nauutal sa katotohanan, tumatabil sa kabastusan at kasinungalingan.

Dahil sa kasalanan, namamanhid ang puso at dedma’t walang pakialam sa kapwa.

Dito ko tiningnan ang Comelec at natanong ko sa sarili, meron bang may ketong sa loob ng gusaling iyon? Opo, ang sigaw ng marami.

Alam at tiyak kong maraming malinis at nagsisikap na manatiling maayos sa loob ng mala-palasyong Comelec. Bagama’t tila hindi masagi, hindi makanti, ika nga’y mga “untouchable” sa loob ng Comelec, hindi makakaligtas ang mga ito sa kani-kanilang konsensya. Maraming tahimik na sinasambit ang mga salita ng ketongin sa ebanghelyo, nais niyang mapalinis siya ng Panginoon. Ang mahalaga’y magsisikap, gagawa ng paraan, at matinding gugustuhin ng mga makasalanan ang mapatawad, magpadalisay at mapagaling ng Diyos.

Hindi lang nagalit at nagpahayag ng kanilang saloobin ang mga naroroon sa harap ng Comelec, ang lahat ay nanalangin at ipinagdasal namin ang buong Comelec na linisin sa ketong ng kasalanan na sanhi ng pagkawala ng kahihiyan at delicadeza. Sana’y huwag na huwag nilang ipagpapalit ang konsensya sa magiging puwesto at ang malaking sahod na katumbas nito.

Gayunman, marami pa ring nagsisikap na maging marangal at malinis sa labas at loob upang hindi madapuan ng ketong ng kasalanan, kapabayaan sa kapwa.

Sa hulihan, darating at darating ang araw ng pagdating ng matino, malinis at mahusay at tapat na pamamahala. Darating ang araw na mababawasan nang husto ang pangit, mapagnakaw at mapagpatay dahil babalik ang konsensya. Lilinis din ang eleksyon dahil titino ang mga pulitiko habang mapapalitan ang mga bulok at kinakalawang na mga makinang instrument ng korupsyon.

Ang tumanggap sa bastos ay katulad din ng kanyang tinanggap

ni Fr. Robert Reyes - @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | July 2, 2023

Kilala n'yo ba si Ilona Staller o baka mas kilala n'yo si Cicciolina?

Paalis ako ng Roma noong 1987 nang lalo pang sumikat ang porn star na si Ilona Staller alyas Cicciolina. Tumakbo at nanalong miyembro ng Parlamentong Italyano si Staller na may 20,000 boto. Ang mga unang panukala nito ay ang pagbibigay niya ng kanyang sarili kay Saddam Hussein, pinuno ng Iraq para sa kapayapaan.

Pagkaraan ng ilang taon, inulit ni Staller ang kanyang alok kay Hussein ngunit hindi ito tinanggap.

Pagkatapos ng unang termino nito, sinubukan niyang tumakbo muli ngunit natalo.

Dalawang ulit pa ring sinubukan nito na tumakbo sa pulitika. Tumakbo ito sa Monza sa platapormang gagawing casino ang isang gusali pero natalo ito.

Nagpahayag din itong tumakbo bilang mayor ng Milan ngunit hindi ito nangyari. Inalok din niya gaya ni Hussein si Osama Bin Laden. Sa katapusan ng kanyang buhay pulitika binuo nito noong 2012 ang DNA o ang Democracy, Nature and Love (Amore) Party.

Nang umabot si Staller ng edad 60, tumanggap ito ng EU 39,000 bilang taunang pensyon. Maraming nagalit pero sagot ni Staller, “Nagtrabaho ako nang husto, para sa akin ito".

Noong nangangampanya si Cicciolina sa buong Italya para pumasok sa Parlamentong Italyano, kakaiba ang paraan nito. Parang “beer garden style” ang kanyang pangangampanya, pakanta-kanta, pasayaw-sayaw na kakaunti ang damit. Kaya dinudumog siya ng mga lalaki hanggang sa nanalo sa kauna-unahang pagkakataon.

Ganu’n na lang ang pagkadismaya ng buong Italya nang nanalo at nakapasok ang isang “porn star” sa Parlamentong Italyano.

Ganu’n na lang ang takot ng mga kagalang-galang na miyembro ng parlyamento nang unang araw ng pagbubukas nito. Takot ang lahat na baka may gawing hindi kanais-nais na eksena ang Porn Star Member of Parliament. Ngunit, awa ng Diyos, nagtimpi si Staller at nagdamit ng medyo disente.

“Immorality for Immorality!” “Honorable? No, Cicciolini!” Ito ang pagtingin ni Staller sa mga pulitiko sa Parlamentong Italyano.

Tulad ng ating pulitika, puno rin ng korupsiyon, intriga, karahasan, inhustisya at sari-saring paglabag sa batas at abuso sa karapatang pantao. Kaya, tulad niya na hindi itinuturing na moral, ang lahat din ng nasa pulitika ay pareho niya.

Samantala, maraming nagulat at natuwa noong isang araw nang ang kilalang abogadong may malaswa at bastos na bibig ang tinanggalan ng lisensya ng Korte Suprema. Tila lahat ng mga miyembro ng Korte Suprema ay bumotong tanggalan ng lisensya ang bastos na abogado. Nangyari ito, pagkatapos lang bigyan ng Pangulo ng mahalagang posisyon ang naturang lawyer. Dahil sa “disbarment” nito, maraming umasa na matatanggal din ito sa katatanggap lang na posisyon.

Ngunit, hindi ganito ang nangyari. Sabi ng Malacañang, Tiwala pa rin sila na walang kinalaman ang kanyang pagkakatanggal bilang abogado sa pagtupad ng kanyang trabaho. Magiging mahusay ang pagtupad ng bagong talagang miyembro ng Gabinete ng kanyang tungkulin.

Paliwanag ng isang propesor sa desisyon ng Palasyo: “Hindi isinasaalang-alang ng Palasyo ang pananaw, damdamin, kaisipan ng mga tao.”

Sa madaling salita, hindi nakikinig at walang pakialam ang Palasyo sa anumang kaisipan o damdamin ng mga mamamayan.

Mukhang tama si Staller, na sa pulitika, “Immorality for Immorality.” Ang tumanggap sa bastos ay katulad din ng kanyang tinanggap. Hindi mo na masisi ang maraming maliliit at karaniwang mamamayan kapag sinabi nilang, “Pare-pareho lang naman silang lahat kaya hindi na ako bumoboto.”

“Pare-pareho silang magnanakaw, manloloko, umaabuso at bumabaluktot sa batas.”

“Sawang-sawa na ako. Nakakahiya silang lahat.”

Ngunit kapag narinig ko ang ganitong pananalita, mabilis kong sabihin, “Siguro nga kapatid, napakarami ng mga walang kuwentang namumuno, mga wala nang moralidad, walang kahihiyan at walang delicadeza, ngunit hindi ko tiyak na mas marami sila sa mga meron pang konsensya at sariling pag-iisip pero, takot at mahina lang ipakita o ipahayag ito. Ang mahalaga ay magtiyaga tayong mag-usap-usap, mag-aral, magsaliksik at magsuri, kumilos at magtulungan sa pagmumulat at pagbubuklod sa higit na maraming naghahanap ng mas magandang buhay at kinabukasan. Mas marami pa rin kapatid ang mabubuti, ang mga gagawa ng tama at marangal.”

Huwag tayong mawalan ng pag-asa. Meron pa ring delicadeza sa Korte Suprema. Buhay pa rin ang konsensya at kagandahang-loob sa marami.

Huwag na huwag tayong mawawalan ng pag-asa. Huwag tayong pumatol at sumama sa bastos dahil malapit ito sa may kapangyarihan. Lumapit tayo sa mabuti at marangal.

Dumulog tayo sa Diyos at sa mga taong naniniwala, sumusunod at nakikinig sa Panginoon.

Pagkilala sa mga paring nagbuwis ng buhay para sa kapayapaan, dangal at karapatang pantao

ni Fr. Robert Reyes - @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | June 27, 2023

Mahigit 38 taon na noong ika-11 ng Abril, 1985 nang paslangin ang paring Italyanong si Fr. Tulio Favali sa Tulunan, North Cotabato.

Hindi si Padre Tulio ang tunay na pakay ng mga vigilante na Ilaga sa pamumuno ni Kumander Bukay. Nais nilang patayin ang mas matandang misyonerong Pontifical Institute for Foreign Missions (PIME).

Nagplanong patayin ng tatlong magkakapatid na Manero na sina Edilberto, Norberto Jr. at Elpidio si Padre Peter Geremia. Mga lider ng grupong Ilaga (mga vigilante na pumapatay ng mga NPA at Muslim) ang tatlong magkakapatid.

Kung hindi sila magtagumpay na patayin si Padre Geremia, nagkasundo ang magkakapatid na paslangin ang sinumang paring banyaga na makita nila. Dumating si Padre Tulio na nakasakay sa motorsiklo sa isang bahay sa Tulunan. Habang ito ay nasa loob sinunog ng magkapatid na Manero ang motorsiklo nito saka binaril sa ulo ang pari nang lumabas ito.

Ayon pa sa ilang mga saksi, dinampot daw ni Norberto ang ilang piraso ng utak ni Padre Tulio at ipinagyabang ito sa mga nakakita. Mayroon pang kuwento na kinain ni Norberto ang ilang piraso ng utak ng naturang pari.

Nahuli ang tatlong magkakapatid at nahatulang makulong noong 1985. Pagkaraan ng 23 taon nakalaya si Norberto noong 2008. Pebrero 2008, dumalaw si Norberto sa libingan ni Padre Tulio.

Matapos nito, nakipag-usap si Norberto sa mga kinatawan ng Diyosesis ng Kidapawan, North Cotabato at sinabi nito na, “Patay na si Kumander Bukay ngunit buhay na buhay si Nonoy.”

Pinatawad na ni Padre Geremia si Norberto noon pang ika-20 anibersaryo ng pagpaslang kay Padre Tulio. Ipinaliwanag ni Padre Geremia na: “Ang pagpapatawad ay hindi pagkonsinte kundi pagpapalaya sa taong pumatay sa kanyang pagiging makina ng pagpatay.”

Hindi ko alam kung kailan ko nakita, nakausap, naka-meryenda pa si Norberto. Merong mahalagang pagtitipon sa Quezon Memorial Circle at lumapit sa akin si Norberto na kaagad ding nagpakilala. Hindi siya humingi ng tawad sa akin ngunit naramdaman ko ang pagsisikap ng taong nagsisisi na pagbayaran ang kanyang mabibigat na kasalanan sa pamamagitan ng pagsulong ng kultura ng kapayapaan.

Sa mga nagdaang dekada, napakaraming mga paring nagbuwis ng buhay at pinatay dahil sa kanilang paninindigan para sa kapayapaan, dangal at karapatang pantao ng mga maliliit at mahihirap. Ito ang maikling listahan ng mga paring pinaslang sa nagdaang 4 na dekada:

Ika-13 Abril 1981: Padre Godofredo Alingal Sj: killed in Kibawe, Bukidnon;

Ika-11 Abril, 1985: Padre Tulio Favali PIME: killed in Barrio Esperanza, Tulunan, N. Cot.;

Ika-11 Hulyo 1985: Fr. Rudy Romano CssR: taken by armed men in Barangay Tisa, Cebu;

Ika-4 Pebrero 1997: Bishop Benjamin de Jesus OMI: killed in Jolo, Sulu;

Ika-28 Disyembre 2000: Padre Benjamin Inocencio OMI: killed in Jolo, Sulu;

Ika-3 Mayo, 2000: Padre Rhoel Gallardo CMF;

Ika-28 Agosto, 2001: Padre Rufus Halley;

Ika-15 Enero 2008: Padre Rey Roda OMI: killed in Tabawan, Tawi-tawi;

Ika-17 Oktubre 2011: Padre Fausto Tentorio PIME: killed in Arakan Valley;

Ika-23 Mayo 2017: Padre Teresito “Chito” Suganob: Hostaged by ISIS for 117 Days during Siege of Marawi;

Ika-4 Disyembre 2017: Padre Marcelito “Tito” Paez killed by armed men suspected to be in San Jose, Nueva Ecija for his work for political prisoner;

Ika-29 Abril 2018: Padre Mark Ventura: killed after celebrating Mass in Barangay Pena Weste, Gattaran, Cagayabn Province;

Ika-10 Hunyo 2018: Padre Richmond Nilo: Killed while putting on alb just before celebrating Mass in a chapel in Zaragoza, Nueva Ecija.

Samantala, ipinagdiwang ng Simbahang Katoliko noong nakaraang 2021 ang 500 taon ng Kristiyanismo sa Pilipinas. Bilang munting ambag sa makasaysayan at banal na handog ng pananampalatayang Kristiyano-Katoliko sa maraming mamamayan, sinimulan namin ang pagtatanim ng unang mga Pilgrim-Mission Crosses ng susunod na 500 taon.

Hindi naging madali ang pagsasagawa ng pangarap na ito dahil sa pandemyang nagdaan. Iilang krus pa lamang ang naitatanim natin. Subalit, dahan-dahang isasagawa ang mithiin ng proyektong ito.

Kaya bukas, ika-27 ng Hunyo, magtatanim tayo ng ika-18 Pilgrim Mission Cross (ikalawa sa Mindanao). Itatanim ito sa parokyang pinaglingkuran ni Padre Tulio Favali.

Maglalakad kasama natin ang mga kabataan mula Kilometer 25 Barangay La Esperanza, Tulunan, North Cotabato.

Hindi na rin bago ang tokhang at ang extra-judicial killings dahil maraming pinapatay kung saan-saan. Malinaw sa listahan na aking nabanggit na hindi ligtas ang mga pari sa karahasang nagaganap sa ating lipunan.

Ito ang hamon ko sa pamamahayag ng mabuting balita ngayon. Hindi lang sa salita kundi pati sa dugo ay ipinapahayag ito. Panalangin at pananagutan natin ito sa susunod na 500 taon. Sana, matigil na ang karahasan at pagpatay lalo na sa mga propetang nagpapahayag ng katotohanan at ipinaglalaban ang katarungan at kalayaan ng lahat sa anumang dumudurog sa kanilang dangal at karapatan.